Od dłuższego czasu chodził za mną pewien pomysł, aby odwiedzić ruiny pałaców w województwie śląskim. Takie miejsca fascynowały mnie od dawna, a możliwość zwiedzenia czegoś, co jest trudno dostępne była czymś wciągającym. Pałac w Sławikowie odwiedziłem wewnątrz już kilkanaście lat temu. W ten oto sposób zacząłem realizację projektu o ruinach pałaców w województwie śląskim, który rozszerzyłem o Opolskie, a możliwe, że w 2021 uzupełnię o Dolnośląskie. Zapraszam Was serdecznie do lektury o zapomnianych miejscach w województwie śląskim.

Ruiny pałaców w województwie śląskim

Spora część opisanych przeze mnie pałaców znajduje się w okolicy Raciborza, a jeśli chcielibyście spojrzeć na nie z innej perspektywy niż moja, to zapraszam Was do lektury ciekawego wpisu mojej blogowej koleżanki Gosi, która prowadzi bloga voyagerka.com i również opisała te przepiękne miejsca.

Booking.com

PAŁAC W BYCINIE

Bycina to wieś położona w powiecie gliwickim. O pałacu dowiedziałem się w 2009 roku i wtedy też odwiedziłem go pierwszy raz. Od tego czasu wiele się nie zmienił.

Pierwsze wzmianki o wsi pojawiły się w XIII wieku. Pałac w Bycinie zbudowano w 1700 roku. Ufundował go hr. Albert Leopold Paczyńskiego z Tenczyna. Obiekt był wielokrotnie przebudowywany, a w przeszłości miał nawet wieżę, którą rozebrano. Pałac ma styl późnobarokowy.

Obecnie obiekt jest ogrodzony i nie ma możliwości wejścia do środka. W czasach PRL pałac służył jako wielorodzinny budynek. Od kilkudziesięciu lat niestety niszczeje. W ciągu ostatnich kilkunastu lat były prowadzone drobne remonty, właściciel próbował sprzedać pałac, interesował się nim również konserwator zabytków. Niestety w chwili obecnej stan pałacu jest bardzo zły.

Więcej o historii tego miejsca przeczytacie na stronie.

PAŁAC W SŁAWIKOWIE

Sławików położony jest na północ od Raciborza po zachodniej stronie Odry. Pierwszy raz byłem tam w 2008 roku i wówczas zwiedziłem ruiny od środka. Cały pałac od zewnątrz był zarośnięty (w środku również).

Ponownie pojawiłem się tam w październiku 2019 roku i okazało się, że przeżyłem szok. Cały teren wokół pałacu został wykarczowany, nie trzeba było przedzierać się przez dżunglę, aby wejść do środka. Okazało się, że miejscowa OSP w krótkim czasie przy użyciu sprzętu zrobiła tam porządek. Kolejna wizyta w lipcu 2020 roku również była zaskoczeniem, gdyż okazało się, że wstęp do pałacu jest zabroniony. Miejscowe władze postanowiły zabrać się za doprowadzenie pałacu do odpowiedniego stanu. Trafiłem akurat na ludzi, którzy zajmowali się tematem i okazało się, że zbierane są środki, aby doprowadzić pałac do porządku. Według uzyskanych informacji pałac powinien zostać zabezpieczony w formie trwałej ruiny, czyli podobnie jak zrobiono to z pałacem w Tworkowie.

Sławików jest starą wsią, ponieważ pierwsze wzmianki pochodzą z początku XIII wieku. Pałac został zbudowany w stylu neoklasycystycznym przez rodzinę von Eickstedt najprawdopodobniej przed 1865 rokiem, aczkolwiek nie jest znana dokładna data jego powstania. Prawdopodobnie w tym miejscu istniał już wcześniej dwór w XVIII wieku.

Niszczenie pałacu postępuje od kilkudziesięciu lat. Wokół budowli znajduje się park pałacowy.

Aktualnie trwa zbiórka na bieżące sprawy związane z pałacem, takie jak uporządkowanie terenu itp. Niestety mimo ogrodzenia pałacu przy użyciu siatki pojawiają się tam ludzie, którzy ją notorycznie niszczą.

Jeśli chcecie wspomóc pałac w jakikolwiek sposób, to zapraszam Was do Fundacji Gniazdo, która zajmuje się tym tematem. Na fanpage poświęconemu pałacowi również znajdziecie dodatkowe informacje w tym zakresie.
Zdjęcia z wnętrza zostały wykonane, gdy wejście nie było zamknięte.
W chwili obecnej prowadzona jest zbiórka na odbudowę dachu w spichlerzu https://pomagam.pl/m9b93hnw
Można również kupić cegiełki,  takie jak na dwóch poniższych zdjęciach.

Więcej o historii tego miejsca przeczytacie na stronie.

PAŁAC W RUDZIŃCU

Rudziniec jest wsią położoną w powiecie gliwickim około 20 kilometrów na zachód od Gliwic. Pierwszy raz pałac odwiedziłem w maju 2020 roku zbierając materiały do artykułu o drewnianych kościołach powiatu gliwickiego. Wtedy też przejeżdżając przez wieś zobaczyłem pałac.

Powstał on przed 1860 rokiem i został ufundowany przez rodzinę von Ruffer-Rother. Wybudowano go w stylu neoklasycystycznym, a później na początku XX wieku przebudowano w stylu neorenesansu włoskiego.

Według informacji, które znalazłem na stronie palaceslaska.pl mieści się (lub mieściła się) tam szkoła. Budynek obecnie wygląda raczej na nieużywany, natomiast z pewnością został wymieniony dach, w którym widać duży świetlik. Obok pałacu mieści się park pałacowy.

Więcej o historii tego miejsca przeczytacie na stronie.

PAŁAC W SIERAKOWIE ŚLĄSKIM

Pałac w Sierakowie Śląskim był jednym z ostatnich miejsc, które odwiedziłem podczas zbierania materiałów. Miało to miejsce w listopadzie 2020 roku. Trafiłem na mroczną pogodę, poziom chmur był bardzo nisko, co widać na filmie podczas lotu dronem.

Sieraków Śląski położony jest między Lublińcem i Kluczborkiem tuż przy granicy z województwem opolskim. Wieś była już wzmiankowana w połowie XV wieku.

Pałac został zbudowany w 1905 roku w stylu neobarokowym na planie litery “H” przez Dietricha von Klitzing. Niestety od dłuższego czasu nikt się obiektem nie interesuje, pałac od wielu lat zmienia właścicieli i wciąż niszczeje.

Więcej o historii tego miejsca przeczytacie na stronie.

PAŁAC W STRZYBNIKU

Strzybnik mieści się w gminie Rudnik, czyli tej samej co Sławików. Na uboczu, w zaroślach można znaleźć ruiny starego pałacu. Obecnie są w takim stanie, że nie zaleca się wchodzenia do środka. Wnętrza są zawalone, w wejście do środka może być bardzo niebezpieczne.

Miejsce odwiedziłem w lipcu i trafiłem tam przez zupełny przypadek przeglądając mapę okolicy. Pałac znajdował się w takich zaroślach, że przechodząc obok niego nie zauważyłem budynku.

Strzybnik jest starą wsią, wzmiankowano na początku XIV wieku. Pałac w stylu klasycystycznym wzniesiono w pierwszej połowie XIX wieku.

W latach sześćdziesiątych XX wieku obiekt odnowiono i przejął go miejscowy PGR. Od lat dziewięćdziesiątych do chwili obecnej pałac popada w ruinę. Dach i stropy są zawalone.

Więcej o historii tego miejsca przeczytacie na stronie.

PAŁAC W RUDNIKU

Rudnik położony jest kilka kilometrów na północny zachód od Raciborza. W tej samej gminie mieści się więcej pałaców, m.in. wspomniane wcześniej Strzybnik i Sławików.

Pałac odwiedziłem w lipcu 2020 roku podczas przejazdu przez okolicę. Niestety podobnie jak ten w Strzybniku obiekt jest zarośnięty oraz od 2019 roku częściowo zawalony. Początki wsi sięgają XIV wieku. Natomiast pałac powstał pod koniec XVIII wieku i był rezydencją rodziny von Adlersfeld.

Niestety od lat dziewięćdziesiątych XX wieku pałac zaczął popadać w ruinę. Od tego czasu jest również w rękach prywatnych, wcześniej zarządzał nim PGR. Nieopodal pałacu znajdują się ruiny dawnej gorzelni.

Więcej o historii tego miejsca przeczytacie na stronie.

Pałace na Śląsku

PAŁAC W RZUCHOWIE

Rzuchów położony jest przy drodze między Rybnikiem i Raciborzem. Odwiedziłem go w lipcu 2020 roku. Budynek wówczas był w rusztowaniach, widać było postępujący remont.

Pałac powstał pod koniec XIX wieku (1886 rok). Zbudował go Heinrich Himml w stylu eklektycznym. Po zakończeniu II wojny światowej aż do lat dziewięćdziesiątych XX wieku mieścił się w nim dom dziecka. Później pałac zaczął popadać w ruinę.

Od roku 2000 pałac miał kilku prywatnych właścicieli, ale nie doprowadzili oni obiektu do właściwego stanu. Według informacji, które uzyskałem obecnie pałac jest w rękach małżeństwa z Rybnika, którzy chcą z tego miejsca zrobić obiekt kulturalny dla mieszkańców. Strop i dachy są odnowione, wieżyczka również. Okna i elewacja od strony ulicy też są gotowe.
We wrześniu odbywają się tam imprezy związane z Europejskimi Dniami Dziedzictwa. Trzymam kciuki, żeby pałac jak najszybciej był odrestaurowany 🙂

Więcej o historii tego miejsca przeczytacie na stronie.

PAŁAC W CZERWIĘCICACH

Czerwięcice to kolejna (i nie ostatnia) wieś w gminie Rudnik, w której znajdują się ruiny pałacu. Odwiedziłem je w lipcu 2020 roku.

Dzieje wsi sięgają końca XIII wieku. Pałac w stylu neorenesansowym wybudowała rodzina Wrochemów. Nie jest znana dokładna data jego powstania, ale przypuszcza się, że miało to miejsce około połowy XIX wieku, a pod koniec XIX wieku przeszedł przebudowę.

Stan pałacu nie jest dobry. Znajduje się on w rękach prywatnych i nie można wejść do środka. Posesja od wielu lat jest ogrodzona płotem.

Więcej o historii tego miejsca przeczytacie na stronie.

PAŁAC W ŁUBOWICACH

Pałac w Łubowicach odwiedziłem również w lipcu 2020 roku (kolejny w gminie Rudnik). Ma on formę trwałej ruiny, dzięki czemu można zobaczyć od środka jego pozostałości.

Zbudowano go w XVIII wieku w stylu barokowym, a neogotycki charakter nadała mu przebudowa z połowy XIX wieku. Niestety II wojna światowa nie oszczędziła pałacu i w 1945 roku został on zniszczony.

W pałacu w 1788 roku urodził się niemiecki poeta Joseph von Eichendorff. W latach dziewięćdziesiątych XX wieku rozważano odbudowę pałacu, ale jego zniszczenia były zbyt duże.

Więcej o historii tego miejsca przeczytacie na stronie.

PAŁAC W PALOWICACH (DWOREK)

Palowice położone są w powiecie rybnickim między Orzeszem i Żorami. Znajdziecie tam XIX wieczny pałac w stylu klasycystycznym, który obecnie jest ogrodzony i nie można do niego wejść. Po drugie wojnie światowej w pałacu mieściła się m.in. poczta i kawiarnia oraz mieszkania. Od lat dziewięćdziesiątych XX wieku dworek popada w ruinę. Od 2009 do 2014 przeprowadzono w nim kilka mniejszych remontów oraz wymieniono dach. Od tego czasu nic się tam nie działo.

Więcej o historii tego miejsca przeczytacie na stronie.

PAŁAC W MODZUROWIE

Modzurów to kolejna wieś z gminy Rudnik, ale pałac w tym przypadku będzie pozytywnym wyjątkiem. Miejsce odwiedziłem również w lipcu 2020 roku. Pałac w stylu neogotyckim zbudowano w 1864 roku, a w późniejszych czasach wielokrotnie go przebudowywano.

Jest w dobrym stanie technicznym, a w jego wnętrzach urzęduje dyrekcja Stacji Hodowli Roślin „Modzurów”. Wokół pałacu mieści się park. Niestety nie udało mi się wejść do środka, więc mam do dyspozycji tylko kilka zdjęć z powietrza. Podsumowując to pałac w Modzurowie trochę wykracza poza ogólne ramy mojego projektu o ruinach, aczkolwiek szkoda, że inne ze zrujnowanych obiektów nie są w takim stanie.

Więcej o historii tego miejsca przeczytacie na stronie.

PAŁAC W JASIONIE

Jasiona to niewielka wieś w powiecie tarnogórskim położona kilka kilometrów na północ od Pyskowic. Na jej terenie można zobaczyć ruiny starego pałacu, który jest strasznie zarośnięty. Wstęp do środka jest możliwy, ale trzeba bardzo uważać, gdyż może grozić wypadkiem.

Miejsce odwiedziłem we wrześniu 2020 roku, a dookoła wszystko było zarośnięte chaszczami.

Pałac został zbudowany przez Maksymiliana Fragsteina w 1799 roku w stylu barokowym. Podczas wojny został zniszczony, ale w połowie XX wieku wyremontowano go. Był wykorzystywany przez miejscowy PGR. Niestety od dłuższego czasu niszczeje. Obok znajdują się budynki gospodarcze, które są częściowo zawalone.

Więcej o historii tego miejsca przeczytacie na stronie.

Śląskie pałace

PAŁAC W MIECHOWICACH

Miechowice są dzielnicą Bytomia. Pałac odwiedziłem dwukrotnie, we wrześniu oraz w grudniu 2020 roku. Wiedziałem, że wcześniej pałac był w totalnej ruinie i groził zawaleniem, ale to co zobaczyłem we wrześniu i grudniu przeszło moje oczekiwania.

Pałac powstał na początku XIX wieku, a w jego połowie został rozbudowany przez rodzinę von Tiele-Winckler. W 1945 roku został zniszczony w wyniku spalenia przez żołnierzy radzieckich. W latach pięćdziesiątych większość została wysadzona w powietrze przez wojsko. Pozostał tylko fragment dawnego pałacu.

Ruina, która jeszcze niedawno straszyła wyglądem została wyremontowana i prezentuje się niesamowicie, w szczególności wieczorem.

Więcej o historii tego miejsca przeczytacie na stronie.

PAŁAC W KROWIARKACH

Pałac w Krowiarkach odwiedziłem na początku lipca 2020 roku. Niestety był zamknięty, ale z dostępnych informacji wiem, że czasem jest możliwe wejście do środka.

Samo miejsce prezentuje się niesamowicie, a wyglądem bardzo przypomina mi ten w Pławniowicach. Wieś Krowiarki położona jest około 10 kilometrów na północny zachód od Raciborza. Budowę pałacu rozpoczęto w 1826 roku. Budynek składa się z dwóch części, neobarokowej (starszej) i neorenesansowej (młodszej).

Pałac od lat dziewięćdziesiątych XX wieku zaczął popadać w ruinę, mimo tego, że znajdował się w rękach prywatnych. Od dłuższego czasu trwają tam prace remontowe i pałac powoli odzyskuje dawny blask, niemniej biorąc pod uwagę wygląd jeszcze dużo czasu minie, zanim osiągnie zamierzony wygląd.

Więcej o historii tego miejsca przeczytacie na stronie.

PAŁAC W PNIOWIE

Pniów położony jest w powiecie gliwickim pomiędzy Pyskowicami i Toszkiem. Mieszczący się tam pałac odwiedziłem dwukrotnie, w lipcu i sierpniu 2020 roku. Niestety jest on mocno zniszczony, a dojście do niego było zarośnięte, więc nie udało mi się zobaczyć go od środka. Podejrzewam, że z uwagi na zniszczenia prawdopodobnie jest to niebezpieczne i grozi wypadkiem.

Pałac powstał w drugiej połowie XVIII wieku w stylu późnobarokowym, a jego właścicielem był Hans Benedikt von Groeling.

W trakcie II wojny światowej obiekt uległ zniszczeniu i od tego czasu popadał w coraz to większą ruinę. Miejscowy PGR wykorzystywał jedynie budynki gospodarcze.

Więcej o historii tego miejsca przeczytacie na stronie.

PAŁAC W TWORKOWIE

Tworków położony jest na południe od Raciborza. Pierwszy raz odwiedziłem ten pałac w 2008 roku, ale wówczas był on bardzo zaniedbany i ogrodzony. Mimo, że wówczas w otaczającym go płocie było pełno dziur to nie zdecydowałem się wejść do środka.

W lipcu 2020 roku pojechałem tam ponownie, ponieważ słyszałem, że można go zwiedzać. To co zobaczyłem na miejscu przeszło moje oczekiwania. Pałac jest wysprzątany i zabezpieczony w formie trwałej ruiny. Można go zwiedzać, a wstęp jest darmowy.

Budowę pałacu rozpoczęto w XVI wieku, a w późniejszych latach go rozbudowywano. Początkowo miał on renesansowy charakter, a w XIX wieku przebudowano go na styl neorenesansowy.

W styczniu 1931 roku zamek spłonął, a kolejnych zniszczeń dopełniła wojna. Od tego czasu obiekt niszczał.

Więcej o historii tego miejsca przeczytacie na stronie.

PAŁAC W PŁAWNIOWICACH

Pierwotnie pałacu w Pławniowicach miałem nie uwzględniać w zestawieniu, ponieważ jest on odrestaurowany. Ale postanowiłem go dodać do zestawienia. Nie posiadam aktualnych zdjęć, więc wykorzystam te, które zrobiłem w ciągu ostatnich kilkunastu lat.

Pałac w Pławniowicach zbudowany został w stylu neorenesansowym pod koniec XIX wieku dla rodziny von Ballestrem. W latach dziewięćdziesiątych XX wieku pałac przeszedł remont. Wokół niego znajduje się niewielki park, do którego można wejść.

Ostatni raz gdy byłem tam, to pobierano niewielkie opłaty za wstęp.

Więcej o historii tego miejsca przeczytacie na stronie.

ZAMEK W TOSZKU

Ostatnim miejscem, które chciałbym Wam pokazać w województwie śląskim jest zamek w Toszku. Podobnie jak pałac w Pławniowicach jest on w dobrym stanie. Można go również zwiedzać. Postanowiłem go dodać do zestawienia, ponieważ przejeżdżając obok trafiłem na piękną pogodę i ładne wieczorne słońce, w związku z czym nie mogłem sobie odmówić zrobienia materiału o nim.

Zamek powstał w XV wieku, a w XVII został przebudowany. W połowie XX wieku przeprowadzono prace rekonstrukcyjne.

Więcej o historii tego miejsca przeczytacie na stronie.

Powyżej mogliście obejrzeć zdjęcia oraz przeczytać o blisko 20 pałacach położonych w województwie śląskim, z których zdecydowana większość jest w ruinie często takiej, że jeśli się nic nie zmieni, to za kilka, czy kilkanaście lat nie pozostanie z nich nic.

Cieszy natomiast to, że część z nich jest odrestaurowana lub w trakcie prac remontowych, albo też zabezpieczona w formie trwałej ruiny, co pozwala na zobaczenie i zachowanie takich miejsc na dłuższy czas.

W zestawieniu celowo nie uwzględniłem jurajskich zamków, gdyż mają one zupełnie inny charakter. Zdaję sobie sprawę, że obiekty, które znajdziecie na powyższej liście nie są wszystkimi z województwa i z pewnością jest kilka takich, które pominąłem. Jeśli znacie takie, to zostawcie informacje w komentarzu.

Projekt, który początkowo miał uwzględnić tylko okoliczne dla mnie pałace z czasem rozbudował się do większych rozmiarów, w wyniku czego przejechałem już sporą część województwa opolskiego, a w planach mam jeszcze Dolnośląskie, gdzie takich pałaców jest bardzo dużo.

Poniżej załączam mapę z wszystkimi obiektami, o których wiem na chwilę obecną.