Warszawa to dla jednych wielki moloch, w którym nic nie ma, a dla innych fantastyczne miasto, w którym można znaleźć wiele ciekawych miejsc. W moich żyłach płynie warszawska krew, więc dla mnie to miasto jest bardzo ważne, a ja należę do tej drugiej grupy, która potrafi znaleźć tam wspaniałe miejsca. O Warszawie pisałem wielokrotnie w różnych artykułach, szczególnie w tych o niesztampowych atrakcjach. Dzisiaj chciałbym Wam pokazać Warszawę w kontekście projektu “Miasta stojące murem”.
Warszawa jest miastem pełnym różnorodności. Znajduje się tam wiele pięknych parków, np. Łazienki Królewskie, które przyciągają tysiące turystów. Bardzo klimatyczna jest warszawska Praga, gdzie można zobaczyć piękny street art. Natomiast Wilanów to z kolei perełka, której nie można pominąć.
Bez wątpienia ogromną atrakcją jest Stare Miasto, które zazwyczaj pełne jest turystów, chociaż zdarzyło mi się kilkakrotnie, że jesienią w godzinach popołudniowych było puste. Wielokrotnie przechodziłem przez barbakan i spacerowałem po murach, ale nigdy nie brałem Warszawy na poważnie w kontekście projektu “Miasta stojące murem”. Podczas niedawnego pobytu w stolicy postanowiłem to zmienić i wybrałem się na spacer szlakiem warszawskich murów.
Mury obronne w Warszawie
Budowę murów obronnych rozpoczęto pod koniec XIII wieku. Ich długość wynosiła 1200 metrów, wysokość dochodziła do 8,5 metra, a grubość sięgała 120 centymetrów. Do miasta prowadziły dwie bramy miejskie Krakowska (Mieszczańska) i Nowomiejska (Łaziebna). W XV wieku rozpoczęto budowę drugiej linii murów. Barbakan znajdujący się przy bramie Nowomiejskiej powstał w połowie XVI wieku. Dodatkowo w tym samym czasie w murach powstały dwie furty Biała i Gnojna.
W czasie potopu szwedzkiego mury obronne doznały sporych zniszczeń i od tego czasu zaprzestano ich naprawy, a następnie część z nich rozebrano. Niektóre fragmenty zostały wykorzystane jako ściany budynków.
W 1936 roku pod okiem Jana Zachwatowicza rozpoczęto rekonstrukcję murów, która trwała aż do końca stulecia. W trakcie prac rozebrano część domów przylegających do murów miejskich oraz odsłonięto gotycki most na Placu Zamkowym, który prowadził do Bramy Krakowskiej.
Wspomniana druga linia murów była znacznie niższa niż pierwotna, grubość murów dochodziła do 170 centymetrów, a odległość od wewnętrznych obwarowań wynosiła od 9 do 14 metrów. Całość otaczała jeszcze pięciometrowej głębokości fosa.
W linii murów znajdowało się kilkanaście baszt, z których najbardziej znana to Rycerska, Marszałkowska, Gnojna, Dworzańska, Żuraw, Prochowa, Dworzańska, Grodzka i Biała. Do dzisiaj przetrwała tylko Baszta Rycerska. Zdecydowana większość baszt była zbudowana na planie czworoboku, a od strony wewnętrznej były otwarte.
Obecnie można zobaczyć dwa fragmenty murów, z których każdy ma ponad 500 metrów długości. Ciągną się po północnej, zachodniej i południowej stronie. Tak naprawdę te dwa fragmenty to mur wewnętrzny i zewnętrzny. Warto zobaczyć również barbakan, Basztę Rycerską i zachowany dawny gotycki most na Placu Zamkowym.
Stare Miasto w Warszawie
Stare Miasto w Warszawie zachowało się ze średniowiecznym układem ulic. W chwili obecnej otacza je częściowo mur obronny, który w sporej części został zrekonstruowany w XX wieku. Większość zabudowań Starego Miasta pochodzi z XVII i XVIII wieku.
W centralnej części Starego Miasta znajduje się rynek o wymiarach 90 na 73 metry, który otaczają piękne kamienice. Historia rynku sięga XIII wieku. Na środku do XIX wieku znajdował się ratusz, a obecnie można zobaczyć Pomnik Syreny.
Niestety podczas II wojny światowej zabudowania Starego Miasta zostały zniszczone w 90%, przetrwało zaledwie 6 budynków z 260. 1 września 1947 roku rozpoczęto odgruzowywanie warszawskiego rynku.
Na terenie Starego Miasta znajduje się wiele pięknych zabytków, a ja chciałbym Was zachęcić do odwiedzenia Bazyliki Archikatedralnej p.w. Męczeństwa św. Jana Chrzciciela z XIV wieku oraz Sanktuarium NMP Łaskawej Patronki Warszawy z XVII wieku, która stoi zaraz obok.
Nie sposób również pominąć Placu Zamkowego Zamku Królewskiego, które szerzej opiszę w następnym akapicie.
Plac Zamkowy
Plac Zamkowy położony jest na końcu Krakowskiego Przedmieścia, obok Zamku Królewskiego. Kiedyś w tym miejscu istniała Brama Krakowska, a obecnie można oglądać odsłonięte fragmenty dawnego gotyckiego mostu prowadzącego kiedyś do niej. Najbardziej charakterystycznym obiektem jest Kolumna Zygmunta z XVII wieku (zrekonstruowana w XX wieku po II wojnie światowej).
Zamek Królewski
Historia zamku sięga XIV wieku, gdy powstała Wieża Wielka. W XVI i XVII wieku był rozbudowywany, aczkolwiek potop szwedzki mocno go zniszczył. W późniejszym czasie go odbudowano. Za czasów Stanisława Augusta przebudowano wnętrza zamku.
We wrześniu 1939 roku zamek został częściowo zniszczony podczas bombardowania, a w 1944 Niemcy wysadzili go ostatecznie w powietrze. W latach 70 i 80 dwudziestego wieku zamek został odbudowany. Obecnie można zwiedzać piękne wnętrza, a w zamku mieści się muzeum.
Artykuł ten poświęciłem głównie murom obronnym, stąd Stare Miasto i pozostałe miejsca nie zostały wyczerpująco opisane. Długo dojrzewałem, żeby włączyć Warszawę do projektu “Miasta stojące murem”, ale uważam, że przy takiej ilości murów byłoby to po prostu faux pas 🙂
Jeśli zwiedzacie Warszawę z dziećmi, to mnóstwo atrakcji znajdziecie w tym artykule, gdzie zebrane są ciekawe miejsca, które warto zobaczyć z naszymi pociechami.
Wielkie dzięki 🙂
