Chojna (zachodniopomorskie) – przewodnik po mieście (projekt „Miasta stojące murem”)

Chojna to bardzo ciekawe miasto położone w województwie zachodniopomorskim. Odwiedziłem je już dwukrotnie w ramach projektu “Miasta stojące murem”. Chojna urzekła mnie swoimi bramami miejskimi oraz Kościołem Mariackim. Zapraszam Was na krótki przewodnik po tym uroczym miasteczku.

Chojna co zobaczyć?

Chojna znalazła się na trasie kilku moich podróży po Polsce szlakiem miast i miasteczek otoczonych średniowiecznymi murami obronnymi. Projekt ten nosi nazwę “Miasta stojące murem” i prowadzę go od ponad dwóch lat.

Pierwszy raz odwiedziłem to miasto w sierpniu 2021, chociaż tak naprawdę przejeżdżałem przez Chojnę już wcześniej i wiedziałem wówczas, że muszę tam wrócić. Podczas pierwszej wizyty zwiedzałem miasto w sobotni poranek, gdy większość mieszkańców jeszcze spała.

Drugi raz przyjechałem do Chojny w sierpniu 2022 i spędziłem tam więcej czasu zbierając materiał filmowy. Udało mi się wejść do wnętrza kościoła Mariackiego oraz zobaczyć kilka miejsc, które pominąłem podczas pierwszej podróży.

Booking.com

Chojna najważniejsze informacje

Historia miasta sięga X wieku, gdy na terenach obecnej Chojny istniał gród, który w połowie XIII wieku otrzymał prawa miejskie.

W drugiej połowie XIII wieku miasto bardzo szybko zaczęło się rozwijać, dzięki czemu przez krótki okres było tymczasową stolicą Nowe Marchii, czyli jednej z prowincji Marchii Brandenburskiej. W 1433 roku Chojna została najechana przez Husytów, co na krótki czas zastopowało rozwój miasta, ale na szczęście nie na długo.

Podczas wojny trzydziestoletniej w Chojnie przebywał król szwedzki Gustaw Adolf. Niestety w tamtym czasie ludność miasta została zdziesiątkowana przez różne zarazy, a zabudowa zniszczona w połowie.

Dzięki budowie połączenia kolejowego do Szczecina w XIX wieku miasto zaczęło się ponownie bardzo szybko rozwijać. W 1945 roku wojska radzieckie zniszczyły Chojnę w 80%. co jest bardzo widoczne w centrum miasta.

Chojna najciekawsze atrakcje

Mury obronne w Chojnie

Chojna posiada mury obronne, które otaczają sporą część miasta. Niestety ich stan jest różny, ponieważ w kilku miejscach są mocno uszkodzone, a w innych widać, że zostały zrewitalizowane. Jest również kilka luk, gdzie murów brakuje. Pierwotna długość obwarowań wynosiła około 2000 metrów, natomiast na niektórych stronach można przeczytać, że zachowało się około 1800 metrów. Według moich pomiarów na Google Maps w Chojnie zachowało się około 1500-1600 murów, co w moim przekonaniu jest wartością bliższą prawdzie.

Mury obronne zbudowano w XIII i XIV wieku, ich grubość dochodziła do 1,5 metra, a wysokość do 9,7 metra. Pierwotnie  w linii obwarowań było 50 do 60 prostokątnych półotwartych baszt wykuszowych, z których w późniejszych latach część przerobiono na zamknięte. Chojeńskie mury zbudowane są w całości z cegły, co świadczyło o tym, że miasto w okresie średniowiecza było bogate.

Do dzisiaj przetrwały dwie niesamowite miejskie bramy Świecka i Barnkowska (Myśliborska). Oprócz nich w linii murów można zobaczyć osiem baszt zamkniętych oraz około 30 wykuszowych. Te bardziej znane to Więzienna (XV wiek), Piekarska (XV wiek) i Bociania (XIV wiek).

Wzdłuż południowo-zachodniej części murów znajdują się pozostałości dawnej fosy. Ta część obwarowań jest niestety również w najgorszym stanie.

Ratusz miejski w Chojnie

Chojna posiada przepiękny gotycki ratusz z XIV wieku, którego fasada robi ogromne wrażenie. Najprawdopodobniej przy jego budowie brali udział templariusze. Początkowo ratusz miał formę niewielkiego parterowego budynku, a później został znacznie rozbudowany i podwyższony. W XV i XVIII wieku miały miejsce kolejne przebudowy. Obecnie jest to budynek o szerokości 13,7 m i długości 38,3 m. W 1945 roku ratusz został bardzo mocno zniszczony przez wojska radzieckie, ale w latach siedemdziesiątych rozpoczęto jego odbudowę. Podobny obiekt można zobaczyć w Stargardzie.

Kościół Mariacki w Chojnie

Nieopodal ratusza stoi kościół Najświętszej Marii Panny (Mariacki) z wieżą o wysokości 102 metrów. Należy do największych gotyckich kościołów w Polsce. Zbudowano go na przełomie XIV i XV wieku, natomiast neogotycka wieża powstała w XIX wieku. W XV wieku kościół został rozbudowany.

W 1843 roku miała miejsce katastrofa budowlana, gdy zawaliła się wieża kościelna, niszcząc kaplicę św. Anny. Szesnaście lat później zbudowano nową wieżę, która istnieje do dzisiaj.

W 1945 roku kościół został spalony. Z pożaru przetrwała tylko część ścian oraz wieża. Świątynia w formie ruiny stała aż do początku lat dziewięćdziesiątych, gdy rozpoczęto jej odbudowę, która trwa do dzisiaj.

Z zewnątrz świątynia wygląda tak, jakby była w pełni funkcjonalna, ale w środku wciąż jeszcze wiele brakuje, aby doprowadzić ją do odpowiedniego stanu. W okresie letnim kościół często jest otwarty i można go zwiedzać, możliwe jest również wyjście na wieżę.

Kościół św. Trójcy i klasztor poaugustiański

We wschodniej części starego miasta mieści się gotycki kościół św. Trójcy z XIV wieku, będący częścią dawnego klasztoru augustianów, który działał tam od XIII wieku do 1536 roku, gdy zmieniono go na szkołę i szpital. W XVI i XVII wieku świątynia przez ponad 150 lat działała jako magazyn, a od 1690 roku do końca II wojny światowej była miejscem kultu protestantów. Podczas działań wojennych kościół doznał zniszczeń, a w latach sześćdziesiątych odbudowano go. Od połowy lat siedemdziesiątych XX wieku działa jako kościół parafialny.

Kaplica św. Gertrudy w Chojnie

Na zachód od Bramy Świeckiej poza murami obronnymi można zobaczyć ruiny gotyckiej kaplicy św. Gertrudy z XV wieku. W roku 1684 zmieniono jej wezwanie na św. Jana. Obok niej mieści się powstały w latach pięćdziesiątych cmentarz żołnierzy radzieckich. Po drugiej wojnie światowej planowano zburzenie kaplicy, ale dzięki staraniom wojewódzkiego konserwatora zabytków udało się temu zapobiec.

Platan Olbrzym

Na północ od murów miejskich nad rzeką Rurzycą znajduje się okazały platan Olbrzym, będący pomnikiem przyrody. Ma około 300 lat i około 35 metrów wysokości. Według pomiarów z 2014 roku miał 1066 centymetrów w obwodzie.

Gmach dawnego Urzędu Powiatowego

Przy ulicy Kościuszki 21 znajduje się okazały budynek z końca XIX wieku stylowany na niemiecki renesans. Kiedyś mieścił się w nim urząd starostwa powiatowego.

Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa

Będąc w Chojnie warto zobaczyć również kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa z 1913 roku przy ulicy Roosevelta. Jego budowę ufundowali Polacy pracujący w niemieckich gospodarstwach.

Kościół św. Marka Chojnie

Kawałek od centrum na przedmieściach Chojny stoi kolejny gotycki kościół św. Marka z XV wieku. W jego wnętrzach można zobaczyć ołtarz z XVI wieku, a neogotycka wieża powstała w XIX wieku.

Lotnisko poradzieckie

Na południe od centrum Chojny znajduje się dawne poradzieckie lotnisko oraz hangary. Powstało w latach 1937-1938 dla niemieckich samolotów, a po II wojnie światowej przekształcono je w bazę samolotów radzieckich.

Przewodnik po Chojnie

Jeśli chcielibyście zwiedzić Chojnę z przewodnikiem to rekomenduję Wam Ryszarda Mizgiera, który jest chodzącą encyklopedią. Złapiecie go pod numerem 604 095 564. Przekaże Wam mega ciekawe informacje, których nie znajdziecie w sieci 🙂

Chojna to ciekawe miasto, gdzie znajdziecie mnóstwo ciekawych zabytków, które powinny na Was zrobić wrażenie. Chojna zasługuje na odwiedzenie, jeśli będziecie w okolicy. Przy okazji warto zwrócić również uwagę na pobliskie Trzcińsko-Zdrój.