Kilka miesięcy po tym, jak stworzyłem bloga wpadłem na pomysł, aby napisać tekst o moim rodzinnym mieście jakim są Gliwice, które mimo iż nie są miastem turystycznym, to z pewnością mają wiele do zaoferowania. Co zobaczyć w Gliwicach? Jakie są najciekawsze atrakcje Gliwic? Przekonacie się po lekturze tego wpisu.
Pierwszą próbę z tematem podjąłem w 2017 roku, ale spora ilość wyjazdów spowodowała, że temat ten zakopałem trochę głębiej. Postanowiłem do niego wrócić na wiosnę 2018 roku i podszedłem do niego na poważnie.
Tym artykułem chciałbym pokazać możliwości spędzenia czasu w Gliwicach. Nie będzie to typowa relacja, którą z reguły publikuję, tzn. że idziemy z punktu A do punktu B, potem do C itp. Chciałbym przedstawić miejsca, które warto odwiedzić, muzea, fajne restauracje itp.
Gliwice są bardzo starym miastem, pierwsza wzmianka pochodzi z 1276 roku. Tak naprawdę nie wiadomo, kiedy miasto uzyskało prawa miejskie.
Gdybym Ci szanowny czytelniku zadał pytanie ile muzeów jest w Gliwicach, to jak byś odpowiedział? Przyznam, że gdy ja podsumowałem sobie wszystkie te miejsca, to się zdziwiłem 🙂
W pierwszej kolejności chciałbym pokazać gliwickie muzea.
Zabytki Gliwic
#RADIOSTACJA
Jednym z bardziej rozpoznawalnych miejsc jest gliwicka radiostacja przy ulicy Tarnogórskiej.
Przy okazji obok niej znajduje się muzeum.
Prowokacja gliwicka
Gliwicka Radiostacja porównywalna jest do Wieży Eiffla.
W rzeczywistości jest to drewniana wieża o wysokości 111m, którą zbudowano w 1935 roku. Zbudowana jest z modrzewia i nie ma w niej ani jednego gwoździa. Jest natomiast ponad 16000 mosiężnych śrub.
Z Radiostacją związana jest tzw. prowokacja gliwicka, która miała tam miejsce 31.08.1939 roku o 20:00, podczas której grupa Niemców zaatakowała rozgłośnię twierdząc, że byli to Polacy. Niemcy chcieli w ten sposób pokazać, że to Polska zaatakowała Rzeszę, a w odpowiedzi Niemcy odpowiedzieli atakiem na Polskę.
Obok Radiostacji znajduje się park sensoryczny powstały w 2017 roku, w którym można wykonać różne ciekawe doświadczenia takie jak rozmowa przez zakopaną głęboko rurę, wybuch z armaty powietrznej itp.
#MUZEUM RADIOSTACJI
W budynkach Radiostacji, które znajdują się zaraz obok mieści się muzeum.
Najciekawsze miejsca w Gliwicach
Wstęp do niego kosztuje 5zł (osoba dorosła).
Warto przyjść w sobotę, gdyż wtedy zwiedzanie jest bezpłatne.
Zwiedzający najpierw obejrzą film związany z prowokacją gliwicką, a następnie można zwiedzić budynek, w którym wciąż znajdują się wszystkie urządzenia nadawcze.
#ZAMEK PIASTOWSKI
Kolejnym z muzeów (tych najbardziej znanych) jest Zamek Piastowski, który został wzniesiony w XIV wieku.
Mieści się nieopodal Rynku, a wstęp do niego to wydatek 15zł.
W soboty wejście jest bezpłatne.
Przygotowując się do pisania artykułu odwiedziłem go po bardzo długiej przerwie, poprzedni raz byłem tam w trakcie szkoły podstawowej.
Wiele się od tego czasu zmieniło. Jest to miejsce ciekawe i naprawdę warte odwiedzenia.
W zamku można oglądać rzeczy związane z historią miasta od czasu jego powstania.
#PALMIARNIA MIEJSKA
Gliwicka Palmiarnia to unikat, ponieważ tego typu miejsc w Polsce jest jedynie jedenaście.
Jest położona na terenie Parku Chopina.
Palmiarnia miejska powstała w 1924 roku, chociaż pierwszy budynek powstał w 1880 roku.
Bilet kosztuje 10zł.
W środku można zwiedzić kilka pawilonów z roślinami oraz dobudowane kilka lat temu cztery olbrzymie akwaria.
Miejsce zdecydowanie warte odwiedzenia. Pięknie przedstawioną Palmiarnię w Gliwicach znajdziecie na blogu Polskie Szlaki.
#WILLA CARO
Willa Caro to zabytkowa rezydencja Oscara Caro mieszcząca się na rogu Studziennej i Dolnych Wałów.
Najciekawsze atrakcje Gliwic
Wstęp do niej kosztuje 8zł, a w soboty wejście jest bezpłatne.
Budynek zbudowano w latach 1882-1885.
W środku zachował się niemal całkowicie oryginalny wystrój wnętrz.
Oprócz wystawy stałej są tam wystawy czasowe.
Ja odwiedzając to miejsce trafiłem na wystawę japońską.
W ramach Willi Caro funkcjonuje Czytelnia Sztuki, w której często są prezentowane wystawy niezależne od pozostałej części muzeum. Trafiłem na wystawę fotografii.
Willa Caro została zbudowana przez Salomona Lubowskiego, żydowskiego architekta, którego córka Flora wyszła za Oscara Caro. Grób Salomona Lubowskiego znajduje się na starym cmentarzu żydowskim w Gliwicach.
Obok Willi Caro przy Dolnych Wałów stoi Lew Czuwający projektu Theodora Kalidego.
Przy tej okazji warto wspomnieć, że drugi taki pomnik Lew Śpiący stoi na Skwerze Valenciennes (nieopodal willi), ale jest on tylko kopią oryginalnego odlewu. Odsłonięto go w 2011 roku.
#MUZEUM ODLEWNICTWA ARTYSTYCZNEGO
Przy ulicy Bojkowskiej w dawnym budynku kopalni Gliwice mieści się Muzeum Odlewnictwa Artystycznego.
Wstęp kosztuje zaledwie złotówkę, a w soboty jest darmowy.
Wystawa w moim odczuciu jest dosyć skromna, ale mimo wszystko warto ją odwiedzić.
#MUZEUM TATUAŻU
Przy Krupniczej na piętrze kamienicy mieści się studio tatuażu, a w nim muzeum, które tworzą prywatne zbiory właściciela studia.
Gliwice muzea
Wstęp jest darmowy, a miejsce choć niewielkie, to bardzo ciekawe. Przy okazji właściciel zawsze na moment oderwie się od pracy i oprowadzi nas po muzeum opowiadając jego historię.
Warto wspomnieć, że jest to jedyne tego typu miejsce w Europie Środkowej i zaledwie jedno z kilku na kontynencie.
Warto pospieszyć się z odwiedzeniem tego miejsca, ponieważ właściciel rozważa przeniesienie się do Warszawy.
#MUZEUM SANITARNE
Muzeum Sanitarne mieści się na terenie oczyszczalni ścieków w Gliwicach przy ulicy Edisona. Zbiory znajdują się w niewielkim odrestaurowanym budynku starej oczyszczalni.
Aby zwiedzić to miejsce trzeba się wcześniej umówić telefonicznie (32 4011440 lub 50), a zwiedzanie jest darmowe.
Przy okazji trafiłem na wycieczkę szkolną i zwiedziłem również teren nowoczesnej oczyszczalni ścieków.
Co zobaczyć w Gliwicach?
#DOM PAMIĘCI ŻYDÓW GÓRNOŚLĄSKICH
Dom Pamięci Żydów Górnośląskich mieści się w starym domu przedpogrzebowym przy Poniatowskiego zaraz obok cmentarza żydowskiego.
Gdzie zjeść w Gliwicach?
Budynek został odremontowany w 2017 roku i udostępniony do zwiedzania.
Wcześniej przez kilkadziesiąt lat niszczał. Wstęp jest darmowy w soboty, ale wtedy nie zwiedzimy cmentarza żydowskiego.
W pozostałe dni koszt biletu to zaledwie złotówka.
Atrakcje Gliwic
Miałem to szczęście, że po muzeum oprowadził mnie pracownik, który opowiedział mi całą historię tego miejsca.
Budynek powstał w 1903 roku, a groby znajdujące się na tym cmentarzu pochodzą również z tego okresu (są też nowsze).
Na cmentarzu żydowskim przy Poniatowskiego znajduje się również mogiła zbiorowa 75 więźniów różnych narodowości zabitych przez SS w 1945 roku podczas transportowanu z obozu w Auschwitz – Birkenau.
#CMENTARZ ŻYDOWSKI (STARY)
Przy tej okazji warto zajrzeć na stary cmentarz żydowski znajdujący się przy ulicy Na Piasku, ale zwiedzenie tego miejsca będzie dużo trudniejsze.
Wstęp jest darmowy, ale odbywa się najczęściej tylko w trzecią niedzielę miesiąca o 13:00.
Najciekawsze atrakcje Gliwic
Cmentarz jest bardzo ciekawy, znajduje się tam grobowiec rodziny Troplowitz, a Oskar Troplowitz, który był gliwiczaninem wynalazł pastę do zębów oraz krem Nivea.
Stary cmentarz żydowski powstał ponad 200 lat temu, a za niegrzebalny uznano go w latach 30 XX wieku. Pochowano na nim ponad 1500 osób.
Oprócz grobowca rodziny Troplowitz jest tam jeszcze grób Salomona Lubowskiego.
Pochowane jest tam również rodzeństwo Edyty Stein. Legenda głosi, że na tym cmentarzu spoczywa również babcia Karola Marksa.
Na terenie cmentarza znajdują się ruiny domu przedpogrzebowego.
#IZBA TRADYCJI KWK SOŚNICA
Ostatnim gliwickim muzeum jest Izba Tradycji KWK Sośnica. Muzeum jest podobno bardzo małe, niestety mimo podjętej próby wizyty nie udało mi się umówić. Znajduje się ono na terenie kopalni Sośnica, a żeby wejść na jej teren trzeba otrzymać przepustkę.
Gliwice posiadają również kilka ciekawych świątyń.
#KOŚCIÓŁ ŚW. BARTŁOMIEJA (STARY)
Stary kościół św. Bartłomieja w Gliwicach to jeden z bardziej tajemniczych kościołów w mieście.
Parafię, która powstała w tym miejscu uznaje się jedną z najstarszych na Górnym Śląsku. Najprawdopodobniej pierwszy kościół w tym miejscu zbudowali Templariusze. Św. Bartłomiej mieści się przy ulicy Toszeckiej.
Gotycka budowla powstała w XV wieku, ale pierwsza świątynia w tym miejscu powstała w XIII wieku. Zazwyczaj jest zamknięty, na chwilę obecną trwają w nim prace renowacyjne.
Jako ciekawostkę wspomnę, że w poniedziałki i wtorki o 19 (w momencie publikacji artykułu) odbywają się w nim msze, więc istnieje możliwość zwiedzenia. Na co dzień jest zamknięty i nie wejdziemy do środka.
Gliwice co zobaczyć?
#KOŚCIÓŁ WSZYSTKICH ŚWIĘTYCH
Kościół Wszystkich Świętych mieści się na Starówce zaraz obok Placu Rzeźniczego i Bramy Raciborskiej.
Jest to drugi co do wieku kościół w Gliwicach.
Pierwsze wzmianki pochodzą z XIII wieku, natomiast obecna świątynia powstała na przełomie XV i XVI wieku.
Na uwagę zasługuje wieża kościoła o wysokości około 64m, na którą w sezonie letnim (od 1 maja do 30 września w każdą niedzielę o 16 i 17) można wejść z przewodnikiem i podziwiać panoramę miasta. Bilet kosztuje 5zł.
#KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NMP
Przy ulicy Kozielskiej znajduje się drewniany kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Gliwicach.
W tym miejscu mieścił się dawny Cmentarz Starokozielski.
Świątynię wybudowano w 1493r w Zębowicach, następnie przeniesiono go do Gliwic. Najstarszy zachowany opis pochodzi z 1679 roku.
Dlaczego warto odwiedzić Gliwice?
Na terenie przyległym obok kościoła mieści się tablica poświęcona mieszkańcom miasta pomordowanym przez wojska sowieckie w styczniu 1945 roku.
Nieopodal kościoła znajduje się pomnik poświęcony żołnierzom francuskim poległym za Francję, Polskę i ludzką godność.
#KATEDRA PIOTRA I PAWŁA
Katedra znajduje się w samym centrum miasta przy ulicy Jana Pawła zaraz obok skweru Dessau.
Powstała pod koniec XIX wieku w stylu neogotyckim.
#KOŚCIÓŁ OJCÓW REDEMPTORYSTÓW
Przy ulicy Daszyńskiego mieści się kościół Ojców Redemptorystów pw. Świętego Krzyża. Warto o nim wspomnieć, ponieważ został wybudowany w XVII wieku. Wchodzi on w skład kompleksu klasztornego razem z klasztorem Ojców Redemptorystów również z XVII wieku.
W 1683 roku w klasztorze zatrzymał się Jan III Sobieski podczas wyprawy na Wiedeń. Na pamiątkę pobytu posadził kilka lip. Wydarzenie to upamiętnia mural znajdujący się na murze kościoła.
#KOŚCIÓŁ TRÓJCY ŚWIĘTEJ
Kościół Trójcy Świętej to niewielka świątynia obrządku ormiańskiego znajdująca się przy ulicy Mikołowskiej.
Powstała w latach 1836-1838.
Proboszczem jest ksiądz Tadeusz Isakowicz-Zaleski.
#KOŚCIÓŁ EWANGELICKO-AUGSBURSKI
Kościół Ewangelicko-Augsburski znajduje się przy ulicy Jagiellońskiej. Powstał w połowie XIX wieku. Warto wspomnieć, że wcześniej wierni spotykali się w obecnym kościele garnizonowym św. Barbary (I połowa XIX wieku), ale z uwagi na jego zły stan techniczny wybudowano nową istniejącą do dzisiaj świątynię Zbawiciela.
#KOŚCIÓŁ ŚW. BARBARY
Przy Dworcowej znajduje się dawny kościół ewangelicki zbudowany w połowie XIX wieku. Obecnie jest to kościół garnizonowy.
#KOŚCIÓŁ ŚW. JERZEGO W GLIWICACH-OSTROPIE
W Ostropie, która jest dzielnicą Gliwic można znaleźć zabytkowy kościół. Wieża pochodzi z około 1544 roku, a nawa z 1667 roku.
Około 1640 roku świątynia została podpalona przez Szwedów, a z pożaru ocalała wieża oraz prezbiterium.
Niestety nie udało mi się wejść do środka.
#SYNAGOGA
Pomiędzy Placem Inwalidów i Dolnych Wałów obok komisariatu mieści się pusty plac. Na chwilę obecną jest on niezagospodarowany, ale najprawdopodobniej w najbliższej przyszłości zostanie tam wybudowany parking.
Synagoga powstała w latach 1895-1861. Niestety nie przetrwała do dnia dzisiejszego, została spalona w nocy z 9 na 10 listopada 1938 roku podczas nocy kryształowej przez bojówki hitlerowskie, a dzień później budynek został wysadzony w powietrze.
Na sąsiedniej kamienicy znajduje się tablica pamiątkowa.
#CMENTARZ ŻOŁNIERZY RADZIECKICH
W Gliwicach przy ulicy Sobieskiego znajduje się cmentarz żołnierzy radzieckich.
Miejsce to jest trochę zapomniane, ponieważ mimo iż mieszkam dosyć blisko, to nigdy tam nie zaglądałem. Pochowanych jest na nim ponad 2500 żołnierzy, którzy zginęli na Śląsku w 1945 roku.
#CMENTARZ HUTNICZY
Cmentarz Hutniczy to zabytkowa nekropolia, która nie jest popularnym miejscem. Można by nawet powiedzieć, że należy do tych zapomnianych. Kiedyś głównej bramy cmentarza strzegły żeliwne lwy, te same, które obecnie stoją obok Palmiarni Miejskiej.
Na cmentarzu spoczywa John Baildon, który uważany jest za twórcę współczesnego hutnictwa.
Ponadto pochowani są Johann Schulze (dyrektor i współtwórca odlewni), Christoph Mendel (pierwszy modelarz odlewni), hrabia Ferdinand Einsiedel oraz znany rzeźbiarz Theodor Kalide.
9 kwietnia 1922 roku doszło tam do wybuchu broni i ładunków umieszczonych w grobowcu hrabiego Ferdinanda Einsiedla przez członków niemieckiej organizacji paramilitarnej Selbstschutz. Eksplozja miała miejsce w momencie przeszukania grobowca przez francuskich żołnierzy. Według różnych danych zginęło 18 do 22 żołnierzy, a część cmentarza uległo zniszczeniu.
Wym okresie niewielka ilość francuskich żołnierzy stacjonowała w Gliwicach w ramach nadzoru wojsk sojuszniczych nad spornymi terenami na Górnym Śląsku.
Od kilkunastu lat cmentarz jest systematycznie odnawiany przez Stowarzyszenie Na Rzecz Dziedzictwa Kulturowego Gliwic “Gliwickie Metamorfozy”.
Niebawem na blogu pojawi się druga część o Gliwicach 🙂
Wielkie dzięki 🙂
