Nidzica (warmińsko-mazurskie) – miasto z zamkiem krzyżackim

Nidzica jest niewielkim, ale bardzo ciekawym miastem położonym w województwie warmińsko-mazurskim. Znana jest z zamku krzyżackiego, a dodatkowo równie często mylona jest z położoną na południu Polski Niedzicą. Chociaż właściwie to bardziej zamki są mylone. Zapraszam Was do krótkiego przewodnika po tym fajnym miasteczku.

Co zobaczyć w Nidzicy?

Nidzica jest ciekawym miastem zarówno w kontekście historycznym, ale również znajdujących się tam atrakcji. W pobliżu miasta można dodatkowo zobaczyć Rezerwat Źródła Rzeki Łyny, a jakieś 30 min od Nidzicy mieszczą się pola Grunwaldu, gdzie miała miejsce słynna bitwa.

Booking.com

Nidzica najważniejsze informacje

Miasto położone jest nad rzeką Wkrą, ale na tym odcinku nazywana Nidą, skąd wzięła się nazwa miasta. W okolicy Nidzicy pierwsze osadnictwo pojawiło się już w X wieku, ale na terenie samego miasta pierwszy obiekt pojawił się za sprawą Krzyżaków w drugiej połowie XIII wieku. Pierwsza budowla była drewniana, a murowany zamek powstał około 1376 roku, gdyż wtedy pojawiła się wzmianka o jego istnieniu. W 1381 roku miasto z rąk wielkiego mistrza Winricha von Kniprode uzyskało prawa miejskie.

Kilka dni przed bitwą pod Grunwaldem wojsko polskie zajęło zamek i miasto właściwie bez walki, ale zakon odzyskał je jeszcze w tym samym roku. W 1414 roku sytuacja się powtórzyła, ponownie Nidzica została zdobyta przez wojsko polskie, a kilka miesięcy później Krzyżacy odzyskali swoje mienie.

W XVI wieku w Nidzicy rozwinęło się browarnictwo i gorzelnictwo, co zapewniło miastu i jego mieszkańcom rozwój. W 1579 roku powstała tam pierwsza na całych Mazurach publiczna szkoła dla dziewcząt.

Wojna trzydziestoletnia w XVII wieku przerwała dobrą passę Nidzicy. W 1664 roku Nidzicę nawiedził pożar, który spalił miasto.

Podczas I wojny światowej miasto zostało zniszczone i spalone. II wojna światowa również nie była łaskawa, a miasto zostało zniszczone w blisko 80%.

Wyświetl ten post na Instagramie

Post udostępniony przez Przemysław Wiktorczyk | antekwpodrozy.pl (@antekwpodrozy)

Najciekawsze atrakcje w Nidzicy

Mury obronne w Nidzicy

Mury obronne w Nidzicy powstały pod koniec XIV wieku i miały około 900 metrów długości oraz wysokość przekraczającą 5 metrów. Po pożarze w 1664 roku miejskie obwarowania zaczęły stopniowo niszczeć. Częścią murów był również tzw. Klasztorek, a jego fragment pełnił funkcję baszty narożnej. Sam obiekt przetrwał do czasów współczesnych.

W ciągu murów znajdowały się baszty wykuszowe, we wschodniej części istniała baszta Ogniowa o wysokości ponad 11 metrów. W linii obwarowań mieściły się dwie bramy miejskie Polska od południa oraz Niemiecka od północy.

Do dzisiaj przetrwał tylko wspomniany wcześniej Klasztorek, w którym obecnie mieści się Archiwum Państwowe. Przy ulicy Murarskiej dostrzec można dawną basztę przerobiona aktualnie na budynek, w którym znajduje się Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego. Kawałek dalej koło ronda, gdzie krzyżuje się Mickiewicza i Słowackiego są pozostałości kolejnej z baszt. Nidzicy nie włączam do projektu “Miasta stojące murem”, gdyż nie zachowały się tam mury obronne.

Rynek i ratusz w Nidzicy

Rynek w Nidzicy, czyli Plac Wolności jest reprezentacyjnym miejscem w centralnej części miasteczka. Niestety jest betonowy i mało na nim zieleni. Otaczają go współczesne zabudowania, gdyż miasto ucierpiało bardzo w trakcie działań wojennych.

Stojący na rynku ratusz zbudowano w 1923 roku w stylu neoklasycystycznym w miejscu poprzedniego, który został zniszczony przez wojska rosyjskie w trakcie I wojny światowej.

Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny i św. Wojciecha w Nidzicy

Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny i św. Wojciecha w Nidzicy powstał w XIV wieku. W swojej historii był on wielokrotnie niszczony, m.in. w wyniku pożarów. Za każdym razem odbudowywano go, w wyniku czego świątynia zmieniała wygląd. Pierwotny gotycki wygląd zmienił się w tzw. arkadowy.

Klasztorek

Klasztorek jest ciekawym obiektem położonym w południowo-wschodniej części dawnych obwarowań. Obecnie mieści się tam Archiwum Państwowe, ale w okresie średniowiecza jego część pełniła funkcję baszty narożnej, jako fragment murów obronnych.

Zamek krzyżacki w Nidzicy

W Polsce mamy dwie miejscowości o podobnej nazwie Nidzica oraz Niedzica i w obu są zamki. Każdy z nich jest inny, ale często są one mylone. Budowę miejscowego zamku rozpoczęto w 1370 roku, a kilka dni przed Bitwą pod Grunwaldem twierdza została zajęta przez polskie wojsko, które weszło tam właściwie jak do siebie. Aktualnie we wnętrzach warowni działa biblioteka, muzeum, dom kultury oraz hotel. Muzeum jest niewielkie, ale bardzo ciekawe. Można w nim zobaczyć, jak w przeszłości mieszkańcy miasta izolowali swoje chaty od bagiennego podłoża, co podobno jest ewenementem na skalę Europy.

Na zamku znajduje się kaplica z oryginalnymi polichromiami z XIV i XV wieku oraz refektarz. Zamek krzyżacki w Nidzicy jest częścią Szlaku Zamków Gotyckich Warmii i Mazur.

Browar Zamkowy

W kwartale ulic Ratuszowej, Murarskiej oraz Słowackiego znajdują się zabudowania dawnego browaru z XIX wieku. Był to browar parowy, a piwo produkowano do końca II wojny światowej, a po jej zakończeniu zmieniono go w fabrykę oranżady.

Spichlerz

Kawałek poza centrum miasteczka przy Olsztyńskiej zobaczyć można charakterystyczny spichlerz z XIX wieku.

Pałac z okresu międzywojennego

Nieopodal wspomnianego spichlerza znajduje się pałac z okresu międzywojennego, chociaż w niektórych źródłach można znaleźć określenie willa. Budynek jest zaniedbany i wygląda na opuszczony.

Park Ferdynanda Gregoroviusa

Nidzica ma sporo terenów zielonych, a jednym z nich jest Park Ferdynanda Gregoroviusa. Warto do niego zajrzeć podczas upałów.

Rezerwat Źródła Rzeki Łyny

Rezerwat Źródła Rzeki Łyny położony jest 10 kilometrów na północ od miasta. Znajduje się tam parking, gdzie można zostawić auto. Przespacerować można się do Łyńskiego Młyna, albo lasem do wsi Łyna. Las i rzeka są bardzo malownicze, a szum drzew i śpiew ptaków wiosną wprost urzekają.

Muzeum Bitwy pod Grunwaldem

Będąc w Nidzicy można odwiedzić położone na północny-zachód Muzeum Bitwy pod Grunwaldem. 15 lipca 1410 roku miała miejsce największa bitwa średniowiecznej Europy. Na polach pod Grunwaldem starły się wojska polsko-litewskie dowodzone przez Władysława Jagiełłę oraz wojska Zakonu Krzyżackiego pod dowództwem wielkiego mistrza Ulricha von Jungingena. W 1960 roku w 550 rocznicę bitwy pod Grunwaldem odsłonięto pomnik oraz otworzono muzeum opowiadające historię tych wydarzeń. We wrześniu 2022 roku oddano do dyspozycji turystów nowy budynek Muzeum Bitwy pod Grunwaldem w Stębarku. Wystawa jest bardzo fajnie przedstawiona, a wszystko jest zrobione w nowoczesnej i multimedialnej formie.

Nidzica jest niewielki miasteczkiem, ale warto ją poznać będąc w okolicy, szczególnie, że miejscowy zamek jest naprawdę ciekawy. Podczas pobytu tam to właśnie w nim nocowałem. W pobliżu warto odwiedzić również Olsztynek, gdzie również znajduje się dawny krzyżacki zamek, a miasto posiada mury obronne.