Świecie (kujawsko-pomorskie) – projekt „Miasta stojące murem” (przewodnik po atrakcjach)

Świecie jest miastem położonym w województwie kujawsko-pomorskim nieopodal Chełmna, pomiędzy Grudziądzem, a Bydgoszczą. Zobaczyć tam można zamek krzyżacki z XIV wieku, jak również spore pozostałości murów obronnych, dlatego włączam Świecie do mojego projektu “Miasta stojące murem”. Świecie jest miastem z ciekawą historią, zapraszam Was zatem do lektury przewodnika po tym miejscu.

Co zobaczyć w Świeciu?

Świecie odwiedziłem w sierpniu 2023 podczas swojej corocznej podróży śladem miast otoczonych murami obronnymi. Co ciekawe, to nie rynek i otaczające go zabudowania posiadają mury miejskie, gdyż ta część miasta powstała w II połowie XIX wieku. Stare Miasto położone jest między Wdą, a Wisłą w miejscu, gdzie usytuowany jest stary kościół farny. Tam można zobaczyć mury obronne, których do dzisiaj przetrwało całkiem sporo.

Świecie pojawia się również w powiedzeniu, że pobliskie Chełmno ma najlepszy widok na “świecie”.

Świecie najważniejsze informacje

Świecie należy do najstarszych miast w Polsce, a pierwsza wzmianka pochodzi z 1198 roku, gdy zostało wymienione jako stolica księstwa pomorskiego. W pierwszej połowie XIII wieku było ważnym punktem obrony dla tegoż księstwa, lecz niestety w 1309 roku gród został zdobyty przez Krzyżaków, którzy uczynili w nim swoją komturię. Rozpoczęto budowę zamku, a w 1338 roku miasto uzyskało prawa miejskie. W okresie średniowiecza Świecie rozwijało się dzięki handlu na Wiśle, lecz Szwedzi w czasie potopu zniszczyli zamek i miasto, które bardzo długo podnosiło się po tym zdarzeniu.

Miejsce, w którym utworzono Stare Miasto doświadczało częstych powodzi, w związku z tym w połowie XIX wieku podjęto decyzję o przeniesieniu zabudowań na drugą stronę Wdy na wyżej położone tereny. Wybudowano wtedy reprezentacyjne Śródmieście.

Booking.com

Najciekawsze atrakcje Świecia

Mury obronne w Świeciu

Mury obronne w Świeciu powstały w XIV wieku i miały długość około 950 metrów. W całej linii obwarowań znajdowało się 19 baszt wykuszowych. W 1441 roku całość murów została dodatkowo wzmocniona palisadą. Do miasta prowadziły prowadziły trzy bramy miejskie Mostowa (Grudziądzka) po stronie północnej, Chełmińska od południa, a także Zamkowa na północnym wschodzie. Do dzisiaj przetrwało około 300 metrów obwarowań oraz kilka baszt wykuszowych, które zobaczyć można w okolicy starego kościoła farnego.

Stary kościół farny w Świeciu

Stary kościół farny w Świeciu nosi wezwanie Matki Bożej Częstochowskiej i św. Stanisława, aczkolwiek spotkałem się z określeniami kościół św. Stanisława. Znajdziecie go na Starym Mieście między Wdą, a Wisłą. Najstarsze części świątyni, tzn prezbiterium zakrystia i podstawa wieży zostały zbudowane na początku XV wieku, a dopiero w II połowie tego samego stulecia powstał korpus nawowy i część wieży. Ostatecznie kościół poświęcono w 1521 roku, ale prace związane z budową kontynuowano również w II połowie XVI stulecia. Świątynia przetrwała wojny pomiędzy Szwecją i Polską i w XVII stuleciu przebudowano ją na styl renesansowy (pierwotnie powstała w stylu gotyckim). Znacznie zniszczenia przyniosła II wojna światowa, ale w latach osiemdziesiątych XX wieku świątynię odbudowano.

Zamek krzyżacki w Świeciu

Zamek krzyżacki w Świeciu powstał w stylu gotyckim w latach 1335-1350 i pełnił ważną rolę obronną dla Krzyżaków. W 1337 roku pojawiła się tam broń palna, a była to dopiero druga warownia, która otrzymała takie uzbrojenie. W okresie wojny trzynastoletniej zamek uległ częściowemu zniszczeniu, ale odbudowano go. Od początku XVI wieku aż do roku 1772 pełnił funkcję siedziby miejscowych urzędów. W II połowie XVI wieku przebudowano go na styl renesansowy, a sto lat później warownia uległa pożarowi, w wyniku czego rozpoczęto jego rozbiórkę. Została ona potem przerwana, a po II wojnie światowej częściowo odbudowano zamek.

Aktualnie trwa jego dłuższa renowacja i zamek w Świeciu jest niedostępny dla zwiedzających. Zobaczyć można go tylko z zewnątrz.

Kościół Niepokalanego Poczęcia NMP w Świeciu

Kościół Niepokalanego Poczęcia NMP położony jest na wschód od rynku. Zbudowano go na przełomie XVII i XVIII wieku w stylu barokowym dla zakonu bernardynów. Oprócz świątyni powstały również zabudowania klasztorne. We wnętrzach kościoła znajduje się ołtarz w stylu rokoko z 1767 roku.

Rynek i ratusz w Świeciu

Rynek położony jest w centrum Śródmieścia, które powstało w drugie połowie XIX wieku podczas przeprowadzki mieszkańców ze Starego Miasta. Otoczony jest kamienicami pochodzącymi z tego samego okresu. W jego północnej pierzei stoi ratusz z jasnej cegły w stylu wiktoriańskim zbudowany w 1879 roku.

Kościół św. Andrzeja Boboli w Świeciu

Kościół św. Andrzeja Boboli w Świeciu powstał w latach dziewięćdziesiątych XIX wieku w stylu neoromańskim. Posiada wieżę o wysokości 46 metrów, która jest najwyższym obiektem w mieście.

Izba Regionalna Ziemi Świeckiej

Przy ulicy Kopernika na północ od rynku znajduje się Izba Regionalna Ziemi Świeckiej, w której zobaczyć można niewielką ekspozycję oraz dowiedzieć się sporo o historii miasta. Wstęp jest bezpłatny.

Dzielnica Przechowo

W dzielnicy Przechowo położonej nad rzeką Wdą zobaczyć można spichlerz z XVIII wieku oraz młyny.

Park Miniatur w Świeciu

Obok Urzędu Miasta w Świeciu znajduje się niewielki park miniatur przedstawiający budowle z północnej Polski. Są tam zamki, kościoły, ratusze oraz domy. Miejsce jest ciekawe i warto je zobaczyć, tym bardziej, że wstęp jest wolny.

Murale w Świeciu

Spacerując ulicami miasta zobaczyć można kilka murali. Przy ulicy Sądowej znajduje się mural “Legenda o powstaniu herbu Świecia”, a kawałek dalej kolejny obrazujący Witolda Aleksandra Herbsta, który służył w dywizjonie 303 w brytyjskich siłach powietrznych.

Przy ulicy Mestwina 18 mieści się jeszcze jeden mural “Architektoniczna pocztówka ze Świecia” przedstawiający najważniejsze budowle miasta.

Świecie jest bardzo niepozornym miastem, ale wbrew pozorom znajduje się tam wiele ciekawych atrakcji. Dodatkowo można połączyć zwiedzanie miasta z zobaczeniem pobliskiego Chełmna oraz Grudziądza i zostać w okolicy na dłużej.