Tuchola (kujawsko-pomorskie) – projekt „Miasta stojące murem” (przewodnik po atrakcjach)

Tuchola jest niewielkim miastem położonym w województwie kujawsko-pomorskim, które odwiedziłem w sierpniu 2023 roku w trakcie podróży śladem miast z murami obronnymi. Na pierwszy rzut oka w Tucholi mury nie są widoczne, ale wprawne oko dostrzeże dawne obwarowania. Zapraszam Was do krótkiego przewodnika po tym ciekawym miasteczku.

 

Co zobaczyć w Tucholi?

Tuchola położona jest w bliskiej odległości od Chojnic, z których dojazd zająłby zaledwie jakieś 30 minut. Centrum miasteczka jest niewielkie, ale będąc w okolicy warto tam zatrzymać się na krótki spacer. Mnie Tuchola przyciągnęła murami obronnymi, dlatego też włączam to miasto do projektu “Miasta stojące murem”. Wbrew pozorom tucholskie obwarowania nie są łatwo widoczne, gdyż stanowią część istniejących zabudowań. Należy się dobrze przyjrzeć, a wtedy zauważymy różnicę w budulcu.

Pod kątem historycznym Tuchola jest częścią Pomorza Gdańskiego, natomiast oprócz tego jest stolicą Borów Tucholskich.

Tuchola najważniejsze informacje

Tuchola jest starym miastem, ale nie jest do końca pewne, kto je założył. Mógł to być książę Sambor I Gdański, natomiast inne źródła mówią o Mściwoju. W 1287 roku miała tam miejsce konsekracja kościoła, której dokonał arcybiskup gnieźnieński Jakub Świnka. Prawa miejskie zostały nadane dopiero w 1346 roku, chociaż przypuszcza się, że mogło to nastąpić już w XIII wieku. W 1330 roku miasto stało się siedzibą komtura. Po bitwie pod Grunwaldem Tuchola przeszła pod władanie Polski.

Booking.com

W połowie XVII wieku przez miasto przeszedł potop szwedzki, który zapoczątkował upadek miasta. Wraz z rozbiorami Polski Tuchola została włączona do Prus, a powiat tucholski został zlikwidowany. W 1781 roku miasto uległo zniszczeniu w wyniku pożaru, po którym podnosiło się kilka lat. Od tego momentu nastąpił jego szybki rozwój.

Tuchola najciekawsze atrakcje

Mury obronne w Tucholi

Budowę murów obronnych w Tucholi rozpoczęto w XIV wieku po nadaniu praw miejskich. W dolnej części powstały z kamieni, a w górnej z cegły. Nie znalazłem oficjalnych danych na temat pierwotnej długości, ale mogła ona wynosić około 900 metrów. Do dzisiaj można podziwiać fragmenty wbudowane w istniejące zabudowania, które mieszczą się wzdłuż ulicy Murowej, a widoczne są od Nowodworskiego oraz Wałowej. Aby dostrzec dawne obwarowania należy się dobrze przyjrzeć budynkom, które są tam położone, a z pewnością zauważycie pozostałości dawnych murów. Ciężko określić długość zachowanych do dzisiaj fortyfikacji, ale ich długość wynosi między 100 a 200 metrów.

W XVIII wieku zasypano fosę i rozpoczęto rozbiórkę obwarowań, a dolną część zbudowaną z głazów granitowych wykorzystano do budowy współczesnych zabudowań miejskich.

Rynek w Tucholi

Rynek w Tucholi jest wyjątkowo zielonym miejscem, a w upalne dni można tam zaznać sporo cienia. Formalnie nosi nazwę Placu Wolności. Zobaczyć można nim zrekonstruowany pomnik Matki Boskiej Królowej Korony Polskiej, który w 1939 roku został zniszczony przez Niemców.

Zamek krzyżacki w Tucholi

W XIV wieku w Tucholi zbudowano zamek krzyżacki, na którym zasiadł komtur. Sama budowla była dosyć rozległa, otoczona murami i fosą. Niestety dawny zamek nie przetrwał do czasów współczesnych, natomiast obecny Urząd Miejski położony jest na fundamentach dawnej warowni. W piwnicy gmachu zachowały się relikty dawnych murów.

Muzeum Borów Tucholskich

Tuchola jest siedzibą Borów Tucholskich, a w mieście znajduje się muzeum poświęcone temu parku krajobrazowemu. Zobaczyć tam można wystawy poświęcone miastu oraz okolicy. Na północny zachód od Tucholi mieści się Park Narodowy Borów Tucholskich, aczkolwiek jest on blizej Chojnic niż samej Tucholi. Niemniej będąc w okolicy warto się parkiem zainteresować.

Kościół poewangelicki Jakuba Apostoła

Kościół poewangelicki Jakuba Apostoła powstał w pierwszej połowie XIX wieku. Po II wojnie światowej służył jako magazyn. W latach dziewięćdziesiątych przejął go kościół katolicki.

W pobliżu centrum znajduje się niewielkie jezioro Głęboczek, które w sezonie letnim jest fajnym miejscem rekreacyjnym.

Tuchola jest niewielkim miasteczkiem, ale mury obronne, które mnie tam przyciągnęły bardzo mnie zaciekawiły. Uważam, że miasteczko jest ciekawe do zobaczenia, jeśli będziecie w okolicy.