Większości osób Podkarpacie kojarzy się z Bieszczadami. W sumie to ja też do niedawna raczej jeździłem tam tylko w Bieszczady. Podkarpackie to bardzo niedoceniony region, które ma wiele do zaoferowania. Jednym z moich odkryć ostatniego roku jest “Cichy Memoriał” autorstwa Arkadiusza Andrejkowa, czyli murale na starych szopach i stodołach.

Booking.com

Cichy Memoriał Arkadiusza Andrejkowa

O projekcie “Cichy Memoriał” słyszałem już wcześniej, ale nie ukrywam, że zapomniałem o nim. Jadąc w Bieszczady zatrzymałem się na moment w Komańczy, aby sfotografować zupełnie inny mural przedstawiający sowę, który zobaczyłem pod mostem kolejowym (swoją drogą również autorstwa Arkadiusza Andrejkowa).

Jakież było moje zdziwienie, gdy zaraz obok mostu na stodole zobaczyłem piękny mural przedstawiający pięć kobiet. Szybko skojarzyłem fakty i przypomniałem sobie o istnieniu Cichego Memoriału 🙂

Postanowiłem, że część wypoczynku w Bieszczadach przeznaczę na objazd części województwa podkarpackiego w poszukiwaniu tych pięknych dzieł, ponieważ jestem ogromnym fanem street artu, a ten rodzaj sztuki bardzo mi się podoba. Wcześniej miałem okazję przemierzać m.in. Katowice, warszawską Pragę, czy Berlin w poszukiwaniu dzieł tego gatunku.

Czym jest “Cichy Memoriał”?

“Cichy Memoriał” to projekt autorstwa Arkadiusza Andrejkowa, który jest artystą z Sanoka. Rozpoczął się w 2017 roku, a inspiracją do niego były stare szopy i stodoły, które stały w podkarpackich wsiach. Artysta wpadł na pomysł, aby zagospodarować przestrzeń na wspomnianych obiektach i dać im drugie życie poprzez namalowanie na nich czegoś ciekawego w formie muralu. W ten oto sposób na deski starych budynków gospodarczych zostały przeniesione sceny ze starych fotografii, które często przedstawiały dawnych właścicieli danej szopy, czy stodoły. Takie dzieła powstają w jeden dzień i wyglądają naprawdę kapitalnie. Z uwagi na to, że murale malowane są na desce to zaczęto nazywać je deskalami.

W sumie przez 4 dni odwiedziłem blisko 40 miejsc na całym Podkarpaciu, aby zobaczyć na własne oczy te piękne deskale. W tym artykule chciałbym Wam pokazać te, które zobaczyłem 🙂

Jak szukać deskali z projektu “Cichy Memoriał”? Przede wszystkim Arkadiusz Andrejkow udostępnił mapę, która jest na bieżąco aktualizowana

Po drugie na oficjalnym fanpage artysty wrzucane są na bieżąco deskale, które maluje.

Według powyższej mapy jest ich w sumie ponad 80, a mnie udało się zobaczyć jakieś 40, więc całkiem nieźle 🙂

Poniżej załączam zdjęcia tych, które miałem okazję zobaczyć oraz ich lokalizację. W dwóch miejscach udało mi się porozmawiać z mieszkańcami.

Komańcza – łemkowskie dziewczyny w latach trzydziestych na stodole nieopodal skrzyżowania dróg 892 i 897.

Komańcza – drugi z murali znajduje się na starej chałupie nieopodal potoku Osławica i przedstawia trzy kobiety i mężczyznę. Jedna z nich została wysiedlona.

Łukawica (obok Leska) – deskal na ścianie stodoły.

Berezka – hodowca koni z rasy zimnokrwistej. Deskal znajduje się na ścianie stodoły w podwórku, trzeba wejść na posesję. Właściciel nie robił problemu z obejrzeniem.

Wola Matiaszowa – deskal znajduje się na terenie ośrodka Bjorkowo.

Lutowiska – deskal znajduje się na terenie starej chaty nieopodal Chaty Magoda.

Cisna – deskal na terenie pola namiotowego TRAMP przedstawiający grupę mężczyzn odbudowujących Cisną w 1952 roku.

Zatwarnica – deskal na ścianie kina Końkret.

Krościenko – deskal na starej chacie nad potokiem Stebnik nieopodal drogi 84. Malowidła są na ścianach po obu stronach domu i przedstawiają rodziców właścicielki chaty. Chwilę z nią rozmawiałem, okazało się, że pochodzi z Grecji.

Krościenko – mural na budynku stojącym koło przejazdu kolejowego przy drodze 84 przedstawiający dzieci.

Liskowate – deskal na ścianie szopy przedstawiający ojca obecnego właściciela posesji oraz powóz z końmi.

Wojtówka – deskal na starej chacie przedstawiający nowożeńców na drewnianym budynku nieopodal skrzyżowania drogi 890 i szosy na Ropienkę.

Wojtkówka – mural na białej stodole na przeciwko budynku oznaczonego numerem 58.

Wojtkowa- dwa deskale na stodole. Jeden przedstawia kobietę w polu, drugi stary wóz.

 Brelików – deskal na stodole nieopodal domu Brelików 26.

Brelików – deskal na stodole nieopodal domu Brelików 13.

Paszowa – mural na starej szopie nieopodal “W Starej Owczarni”.

Bezmiechowa Dolna – deskal przedstawiający Tadeusza Górę, pilota dywizjonu 316.

Orelec – pierwszy z deskali w Orelcu (zaraz przy głównej drodze) przestawia uczniów miejscowej szkoły podstawowej (stodoła obok domu Orelec 4).

Orelec – drugi z deskali zlokalizowany jest na stodole kawałek dalej koło posesji numer 23 i przedstawia mieszkańców wsi.

Orelec – trzeci z deskali znajdziecie na drewnianym budynku przy numerze 79 kawałek od głównej drogi.

Bóbrka – deskal na stodole w Galerii Potoki. Przedstawia jej właścicieli Igę i Sławka podczas ślubu.

Myczkowce – deskal na budynku nr 82 przedstawiający poprzednich właścicieli.

Zwierzyń – deskal przedstawiający matkę i córkę w dniu rozpoczęcia roku szkolnego namalowany na starym budynku nieopodal agroturystyki Podkamionka.

Zwierzyń – deskal na stodole nieopodal numeru 56.

Szczawne – deskal na ścianie starej szopy przedstawiający Prezydium Gromadzkiej Rady Narodowej w 1970 roku.

Kulaszne – deskal przedstawiający mieszkańca wsi koszącego zboże.

Załuż – deskale na szopie przedstawiające mieszkańców. Drugi z deskali po drugiej stronie głównej ulicy prawdopodobnie już nie istnieje, gdyż budynek został rozebrany.

Kuźmina – deskal na stodole przy drodze 890.

Rozpucie – pierwszy z deskali znajduje się na posesji nieopodal miejscowej cerkwi. Przedstawia miejscowego stolarza Stanisława Nitkę podczas pracy nad drewnianym kołem.

Rozpucie – drugi z murali znajdziecie kawałek dalej i przedstawia dwóch mieszkańców przy ciosaniu drewnianych bali.

Tyrawa Wołoska – deskal na starej szopie przy głównej ulicy. Przedstawia babcię i dziadka właścicielki obecnej posesji.

Trepcza – deskal przedstawia właściciela posesji jako dziecko ze swoją matką.

Jaćmierz – deskal na starej szopie przedstawia mieszkańców wsi.

Bzianka – dziadek właściciela posesji na junaku.

Bzianka – drugi z murali znajduje się nieopodal pierwszego. Deskal znajdziecie na starej stodole nieopodal posesji nr 15. Trzeba zejść z głównej szosy.

Haczów – w Haczowie znajduje się kilka deskali (to ta słynna wieś, w której znajduje się największy gotycki drewniany kościół w Polsce i przy okazji najprawdopodobniej najstarszy, gdyż powstał w XIV wieku). Pierwszy z deskali znajdziecie nieopodal posesji nr 443.

Haczów – drugi deskal znajdziecie nieopodal posesji nr 540.

Haczów – trzeci deskal naszukałem się najdłużej. Według mapy naniesiony jest obok posesji 621, ale tak naprawdę znajdziecie go na stodole koło drewnianego kościoła na posesji o numerze 601. Najprościej zobaczyć go można od strony rzeki Wisłok.

Tą listą kończę wpis o przepięknych deskalach z projektu “Cichy Memoriał”. Przygotowując mapę zauważyłem, że w okolicy miejsc, gdzie byłem pojawiło się wiele nowych malowideł. Jeśli będziecie na Podkarpaciu, to polecam Wam odwiedzenie choćby kilku z tych miejsc, żeby móc zobaczyć je na własne oczy.

Na mapie zauważyłem również, że trochę deskali znajdziecie również na Lubelszczyźnie, Podlasiu i Mazowszu, a po jednym nawet w Wielkopolsce i w Helu.