Stargard (zachodniopomorskie) odwiedziłem dwukrotnie. Pierwszy raz we wrześniu 2020 roku w drodze ze Świnoujścia. Pogoda jednak nie dopisała i miasto zobaczyłem pobieżnie. Wiedziałem już wówczas, że z ogromną chęcią wrócę po raz kolejny do tego miasta. Tak też stało się w wakacje 2021 roku, gdy zajrzałem tam ponownie w ramach mojego projektu “Miasta stojące murem”. Zapraszam Was serdecznie do lektury przewodnika po Stargardzie.

Najciekawsze atrakcje Stargardu

Stargard, wcześniej Stargard Szczeciński (do 2015 roku), a zaraz po wojnie Starogród położony jest w województwie zachodniopomorskim na wschód od Szczecina. Pierwsza osada istniała w tym miejscu już w VI wieku, natomiast Stargard prawa miejskie otrzymał w 1243 roku, co czyni go drugim po Szczecinie najstarszym miastem w województwie.

Booking.com

Jest jednym z największych miast, które dotychczas odwiedziłem w ramach projektu “Miasta stojące murem”, gdyż liczy ponad 67 tysięcy mieszkańców. Mimo, że ze średniowiecznych obwarowań przetrwało zaledwie około 50%, to i tak są one imponujące, gdyż jest ich ponad 1000 metrów.

Stargard (zachodniopomorskie)

Co zobaczyć w Stargardzie?

Pierwszy gród w miejscu obecnego Starogardu powstał na przełomie VIII i IX wieku. Z uwagi na bardzo dobre położenie przy skrzyżowaniu szlaków handlowych ze Szczecina do Kołobrzegu i z Wolina do Santoka gród bardzo szybko się rozrastał.

Stargard (zachodniopomorskie)

Okres wojny trzydziestoletniej w XVII wieku spowodował spadek ludności o 90%. Wpłynął na to panujący głód, pożary miasta oraz choroby. Po tym czasie miasto zaczęło powoli odbudowywać się ze zniszczeń i ponownie nastąpił jego rozwój. XIX wiek przyniósł połączenie kolejowe z Berlinem i Szczecinem, co spowodowało jeszcze szybszy rozwój miasta.

Pod koniec II wojny światowej w 1945 roku zabudowa Stargardu została zniszczona w ponad 70%, natomiast obszar starego miasta uległ całkowitemu zniszczeniu w wyniku pożaru.

Stargard (zachodniopomorskie)

Mury miejskie w Stargardzie

Budowę średniowiecznych obwarowań w Stargardzie rozpoczęto w drugiej połowie XIII wieku. W 2010 roku zostały przez Prezydenta RP uznane za pomnik historii. Do chwili obecnej zachowało się 1040 metrów obwarowań z pierwotnych 2260 metrów. Stargardzkie mury obronne należą do najbardziej imponujących w Polsce. Zbudowane są z kamienia polnego i cegły. Ich wysokość dochodziła do 8 metrów (po podwyższeniu w XV wieku). W ciągu obwarowań znajdowało się 45 baszt półotwartych oraz 9 zamkniętych.

Stargard (zachodniopomorskie)

Stargard (zachodniopomorskie)
Stargard (zachodniopomorskie)
Stargard (zachodniopomorskie)
Stargard (zachodniopomorskie)
Stargard (zachodniopomorskie)

Najwyższą z baszt jest Morze Czerwone (według różnych źródeł XIV lub XV wiek), której wysokość wynosi 34 metry. Na temat pochodzenia nazwy tej baszty jest kilka teorii. Jedna z nich nawiązuje do masakry, która miała miejsce podczas walk w okresie wojny trzydziestoletniej i morza krwi, które było tam przelane, inna nawiązuje do skazańców, którzy mieli być zrzucani z niej, a ostatnia teoria mówi o rdzawych mokradłach w miejscu, w którym powstała.

Stargard (zachodniopomorskie)
Stargard (zachodniopomorskie)

Oprócz niej do czasów obecnych przetrwały jeszcze baszty:
– Tkaczy (lodowa) z połowy XV wieku o wysokości 31 metrów
– Jeńców z przełomu XV i XVI wieku o wysokości 13 metrów
– Białogłówka z pierwszej połowy XV wieku o wysokości 30 metrów
Do Stargardu prowadziły cztery bramy miejskie Pyrzycka, Młyńska (Wodna, Portowa), Wałowa i Świętojańska (Szczecińska). Do czasów obecnych przetrwały wszystkie poza Świętojańską, która około połowy XIX wieku została rozebrana. Natomiast brama Młyńska jest unikatem na skalę światową, ponieważ jest jedyną bramą w Polsce zbudowaną nad korytem rzeki. Na cały świecie są tylko dwie takie bramy. Odcinek murów przy bramie Pyrzyckiej jest najlepiej zachowany ze wszystkich.

Stargard (zachodniopomorskie)
Stargard (zachodniopomorskie)
Stargard (zachodniopomorskie)
Stargard (zachodniopomorskie)
Stargard (zachodniopomorskie)
Stargard (zachodniopomorskie)
Stargard (zachodniopomorskie)
Stargard (zachodniopomorskie)
Stargard (zachodniopomorskie)
Stargard (zachodniopomorskie)
Stargard (zachodniopomorskie)
Stargard (zachodniopomorskie)
Stargard (zachodniopomorskie)
Stargard (zachodniopomorskie)
Stargard (zachodniopomorskie)

Kościół św. Jana w Stargardzie

Kościół św. Jana zbudowano w XV wieku w stylu gotyckim. Wieża świątyni ma 99 metrów, co czyni ją jedną z najwyższych na Pomorzu Zachodnim. W kościele znajduje się jeden z największych średniowiecznych dzwonów w Polsce, a jego waga wynosi 3,5 tony. Jako jedyny kościół na Pomorzu posiada sklepienie kryształowe.

Stargard (zachodniopomorskie)

Stargard (zachodniopomorskie)
Stargard (zachodniopomorskie)

Kolegiata Najświętszej Maryi Panny Królowej Świata w Stargardzie

Gotycka kolegiata Najświętszej Maryi Panny Królowej Świata od 2010 roku podobnie jak mury obronne jest pomnikiem historii. Zbudowano ją na przełomie XIII i XIV wieku, a w późniejszym czasie rozbudowano. Wysokość świątyni wynosi 83,5 metra, a nawy 32,5 metra, co czyni ją najwyżej sklepionym kościołem w Polsce.

Stargard (zachodniopomorskie)
Stargard (zachodniopomorskie)
Stargard (zachodniopomorskie)

Stargard (zachodniopomorskie)
Stargard (zachodniopomorskie)
Stargard (zachodniopomorskie)
Stargard (zachodniopomorskie)
Stargard (zachodniopomorskie)
Stargard (zachodniopomorskie)
Na tyłach kolegiaty na rogu Bolesława Krzywoustego i Kazimierza Wielkiego znajdują się trzy budynki, z których najstarszy pochodzi z XV wieku. Pełnią one funkcję plebanii.
Stargard (zachodniopomorskie)

Ratusz w Stargardzie

Ratusz w Stargardzie to prawdziwa perełka. Jest jednym z najstarszych miejskich zabytków, a wyglądem przypomina ratusz w Chojnie. W latach 1250-1280 w miejscu obecnego ratusza zbudowano Dom Kupiecki, który w XIV wieku rozbudowano. W XVI wieku ratusz przeszedł przebudowę, a podczas II wojny światowej uległ zniszczeniu. Po wojnie został odbudowany.

Stargard (zachodniopomorskie)

Rynek Staromiejski w Stargardzie

Głównym placem w Stargardzie jest Rynek Staromiejski. Jest on niewielki, trochę zadrzewiony. Stoi przy nim kolegiata oraz ratusz.

Stargard (zachodniopomorskie)
Stargard (zachodniopomorskie)
Stargard (zachodniopomorskie)
Stargard (zachodniopomorskie)
Stargard (zachodniopomorskie)

Arsenał w Stargardzie

Spacerując wzdłuż murów w południowej części zobaczycie charakterystyczny budynek, który powstał około 1500 roku. Obecnie mieści się archiwum państwowe, a w przeszłości był to arsenał. Jest jedynym takim budynkiem na Pomorzu.

Stargard (zachodniopomorskie)
Stargard (zachodniopomorskie)

Spichlerz w Stargardzie

Spichlerz z 1685 roku położony jest w okolicy Bramy Młyńskiej.

Stargard (zachodniopomorskie)

Dom Protzena w Stargardzie

Dom Protzena to kolejny XV wieczny gotycki budynek w Stargardzie. Obecnie znajduje się w nim szkoła muzyczna. Znajdziecie go przy ulicy Kazimierza Wielkiego.

Stargard (zachodniopomorskie)

Dom Rohledera w Stargardzie

Kolejnym ciekawym zabytkiem jest Dom Rohledera, w którym obecnie działa biblioteka. Budynek powstał w XV wieku.

Stargard (zachodniopomorskie)

Będąc w Stargardzie warto również wspomnieć o XV wiecznym kościele św. Krzyża, który położony jest poza centrum miasta.

Jak sami widzicie Stargard jest niesamowitym miastem z bogata listą zabytków. Trochę kłują w oczy zabudowania z czasów PRL znajdujące się w obrębie starego miasta. Pomijając ten fakt myślę, że będziecie zadowoleni po zwiedzeniu Stargardu. Ja zamierzam tam wrócić. Przy okazji warto odwiedzić również położony w okolicy Kołbacz.

Jeśli spodobał Ci się materiał to postaw mi kawę. Pomoże mi to dofinansować mój prywatny projekt „Miasta stojące murem”, w ramach którego odwiedzam miasta i miasteczka w Polsce otoczone średniowiecznymi murami obronnymi, a następnie przygotowuję o nich materiał.
Wielkie dzięki 🙂

Podobne wpisy

2 komentarze

  1. Te zachodniopomorskie miasta i miasteczka mają to coś, mam nadzieję poznać ich jak najwięcej 🙂

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *