Stepancminda, Cminda Sameba, Dolina Juta, Dolina Truso, Wodospady Gveleti (Gruzja) – przewodnik

Stepancminda, dawniej nazywana Kazbegi, położona jest na wysokości 1750 metrów n.p.m. u podnóża Kazbeku, będącego celem wielu wspinaczy. Miasteczko znajduje się na szlaku komunikacyjnym z Tbilisi do Władykaukazu, który znacie pod nazwą Gruzińska Droga Wojenna. W okolicy mieści się wiele wspaniałych miejsc, które przyciągają tysiące turystów. Są to m.in słynna cerkiew Cminda Sameba, czy niesamowite doliny Juta oraz Truso.

Co zobaczyć w Stepancmindzie?

Stepancminda – najciekawsze atrakcje

Planując wizytę w Stepancmindzie warto uwzględnić kilkudniowy pobyt. Podczas pierwszego pobytu spędziłem tam tylko dwie noce, a drugiego jedną. Podczas obu wyjazdów odwiedziłem doliny Juta i Truso, oba wodospady Gveleti i Cmindę Samebę. Jeśli pogoda dopisze to można również wybrać się na trekking u podnóża Kazbeku aż do znajdującego się tam schroniska. Trasa nie wymaga sprzętu wspinaczkowego, aczkolwiek wskazana jest kondycja, choćby podstawowa. Przy dobrej widoczności Wasz trud zostanie wynagrodzony. Jednym z najbardziej pożądanych widoków jest właśnie ten na Kazbek. Bywają dni, że nawet podczas całego pobytu nie będzie Wam dane zobaczyć szczytu. Nam udało się to kilkukrotnie.

Noclegi Stepancminda

Stepancminda ma dosyć rozbudowaną bazę noclegową. Znajdziecie tam mnóstwo obiektów, zarówno budżetowych, jak i tych droższych. Podczas pierwszego wyjazdu zdecydowaliśmy się na nocleg o nazwie Guesthouse Elia, a dwie noce za 2 osoby kosztowały nas 100 GEL (cena z 2021 roku). Pokój był niewielki i bardzo skromny. Mieliśmy prywatną łazienkę, a do dyspozycji wszystkich gości była wspólna kuchnia, której wyposażenie było wystarczające do przygotowania posiłku. Z drugiej strony ceny w Gruzji są na tyle przystępne, a jedzenie dobre, że trochę szkoda tracić czas na gotowanie.

Podczas drugiego wyjazdu w 2025 roku wybraliśmy Guesthouse Suja, który był nieco na uboczu i nie miał żadnych oznaczeń. Pokoje były przyjemne, posiadały łazienkę, a za dwuosobowy pokój zapłaciliśmy 80 GEL.

Cerkiew Cminda Sameba

Cminda Sameba (św. Trójcy) jest cerkwią z XIV wieku, górującą na wzgórzu nad Stepancmindą. Widać ją pięknie z miasta, a przy odrobinie szczęścia zobaczycie również Kazbek. Świątynia położona jest na wysokości 2170 metrów n.p.m. W 2018 roku zbudowano asfaltową drogę z wielkim parkingiem, co znacznie ułatwia dotarcie do niej, chociaż dla bardziej wytrwałych istnieje możliwość spaceru szlakiem. Uprzedzam tylko, że jest ostro pod górę, a do pokonania jest 400 metrów w pionie.

Cerkiew Cminda Sameba jest niesamowita. Widok z góry na całą okolicę wyzwala ogromne emocje. Wokół latało kilka wielkich orłów, a miejscowy pop siedzący na murku i kontemplujący okolicę wywoływał zadumę. Dla nas był to obowiązkowy punkt wyjazdu.

Wodospady Gveleti

Będąc w okolicy warto wybrać się do dwóch wodospadów Gveleti (Małego i Dużego). Aby do nich dojechać musicie wyruszyć Gruzińską Drogą Wojenną w stronę Władykaukazu i po przejechaniu około 7 kilometrów po lewej stronie zobaczycie zabudowania, wśród których jest parking. Na nim za niewielką opłatą zostawicie samochód.

Szlak do wodospadów nie jest długi. Początkowo droga do obu z nich prowadzi wspólnie, a po przejściu kilometra następuje rozejście. Z tego miejsca do mniejszego wodospadu jest 300 metrów (15 minut) i szlak jest bardzo łatwy, a do większego 460 metrów (20 minut) i szlak miejscami prowadzi mocno pod górę. Większy wodospad ma około 25 metrów wysokości.

Dolina Juta

Dolina Juta położona jest na wschód od Stepancmindy. Aby do niej dotrzeć należy skręcić na południowy wschód 5 km przed Kazbegi. Samochodem dojedziecie do parkingu położonego 15 km od zjazdu z głównej szosy. Początkowo droga będzie prowadzić asfaltem, a w późniejszym czasie zmieni się w dziurawą drogę gruntową. W ostatniej części będzie delikatnie eksponowana, biegnąc nad wąwozem. Na wspomnianym parkingu za niewielką opłatą musicie zostawić samochód, ponieważ dalej nie pojedziecie.

Z tego miejsca warto wybrać się na spacer doliną, ponieważ widoki w niej są niesamowite, a otaczające ją góry malownicze. Dolina Juta często jest pomijana, a przez wielu uważana jest za ładniejszą niż Truso.

Od parkingu będziecie mogli przespacerować się na odległość około 4 km aż do punktu, w którym urzędują strażnicy. Oficjalnie dalej nie można maszerować, aczkolwiek napotkany strażnik powiedział, że jeśli mamy ochotę może nam wbić w paszport odpowiednią przepustkę.

U wylotu doliny Juta warto zwrócić uwagę na gigantyczne rzeźby, które stoją nieopodal drogi. Wyglądem nawiązują do tych z Wyspy Wielkanocnej. W pobliżu rzeźb zobaczyć można również pozostałości dawnego zamku w Sno.

Dolina Truso

Wycieczka do doliny Truso była ogromną przygodą i wyzwaniem, ponieważ mówiąc krótko Google Maps podczas podróży w 2021 roku wyprowadziło nas w maliny. Do Truso skręca się przy dolnej stacji kolejki w Kobi, a dojechać można maksymalnie do twierdzy Zakagori. Przy niej mieści się posterunek strażników, którzy dalej nie pozwalają na przemieszczanie się z uwagi na granicę z Rosją oraz Osetią Południową.

Początkowo dolina jest bardzo szeroka, ale im głębiej wjedziecie, tym bardziej będzie się zwężać prowadząc nad rzeką Terek wąskim i głębokim wąwozem. Dopiero w drugiej części znów ulegnie poszerzeniu.

Jeśli będziecie korzystać z nawigacji firmy Google, to po przejechaniu około 4 km zostaniecie poproszeni o zjechanie z głównej drogi i gwałtowny skręt w lewo. My daliśmy się nabrać, ale tak naprawdę jest to błąd. Koniecznie kierujcie się dalej prosto aż do końca doliny, natomiast pojechaliśmy zgodnie z nawigacją skręcając w lewo. Na początku minęliśmy dwa wielkie kamienie, które kiedyś blokowały tę drogę, która obecnie jest już przejezdna (aktualnie chyba już nie da się przejechać). Trasa w lewo prowadziła równolegle do drogi biegnącej doliną, z tą różnicą, że dołem jedzie się całkiem spokojnie, a droga górą prowadzi najpierw kilkunastoma serpentynami w górę, później 150 – 200 metrów nad przepaścią ponad wąwozem, a następnie z powrotem wraca w dół. Całość ma około 7-8 kilometrów, a trasa jest bardzo trudna technicznie. Po drodze są liczne kamienie, podjazdy i serpentyny, a samochód momentami nie ma przyczepności na 4 kołach jednocześnie. Po przejechaniu tego ekstremalnego odcinka i powrocie do doliny, gdy zeszła mi adrenalina nie byłem już w stanie prowadzić samochodu.

Dolina Truso jest również bardzo malownicza, a podczas zwiedzania spotkaliśmy pojedynczych turystów. Po drodze do wspomnianej wcześniej twierdzy minięcie kilka małych wiosek (Abano, Ketrisi). Poza sezonem istnieje prawdopodobieństwo, że nie dojedziecie do końca doliny z powodu rzek. Twierdza Zakagori znajduje się kilkanaście kilometrów od dolnej stacji kolejki w Kobi. W Truso zobaczycie charakterystyczne miejsca o pomarańczowej i białej barwie. Są to źródła mineralne (tzw. trawertyny). Znajdziecie je tam w kilku miejscach. Podróż w obie strony zajęła nam łącznie kilka godzin, ale planując wycieczkę do doliny Truso koniecznie wynajmijcie auto terenowe z napędem 4×4. Możecie też rozważyć trekking, ale wtedy z pewnością zajmie on Wam cały dzień.

W dolinie rekomenduję Wam aplikacje na telefon maps.me (android, ios) lub mapy.czy (android, ios).

Gdzie zjeść w Stepancmindzie?

W Stepancmindzie znajduje się wiele lokali gastronomicznych, jednakże ja chciałbym Wam polecić Tsanareti, mieszczące się nieopodal zjazdu do doliny Juta kilka kilometrów od Kazbegi. W tej restauracji zjecie bardzo dobre jedzenie, które jest w przystępnych cenach. Byliśmy tam dwukrotnie, ponieważ tak bardzo nam smakowało.

Okolica Stepancmindy to wiele pięknych miejsc, zapierających dech widoków i ciekawe możliwości trekkingowe. Do wielu miejsc dotrzecie samochodem, ale warto rozważyć również spacer.

O tym, jak zorganizować samemu wyjazd do Gruzji przeczytacie w tym artykule.