Będzin (śląskie) – przewodnik po atrakcjach (projekt „Miasta stojące murem”)

Będzin jest miastem położonym w województwie śląskim. Znany jest przede wszystkim ze znajdującego się tam Zamku Królewskiego i słynnego ronda w kształcie nerki. Mnie przyciągnęły tam pozostałości murów obronnych, dlatego włączam Będzin do projektu “Miasta stojące murem”.

Co zobaczyć w Będzinie?

Będzin najważniejsze informacje

Będzin położony jest na północny wschód od Katowic na rozstaju dróg DK94 i DK86. Obecnie miasto bardziej kojarzy się z przemysłem. Miasto jest trochę zaniedbane, a poziom bezpieczeństwa jest raczej niższy niż w innych miastach, chociaż to podobno się poprawia.

Będzin to miasto z ogromną i ciekawą historią. Pierwsze ślady osadnictwa miały miejsce w odległych czasach, a w IX wieku na terenie obecnego zamku istniał już gród obronny. Kilka stuleci później w 1346 roku istniejącej tu osadzie nadano prawa miejskie, w miejscu grodu zbudowano zamek, a miasto otoczono murami obronnymi. W XV wieku miasto miało prawo składu soli, dzięki czemu mocno się rozwinęło. W 1589 roku król Zygmunt August pozwolił na organizację pięciu targów w ciągu roku, a tradycja ta przetrwała do czasów współczesnych. Najazd szwedzki w 1655 doprowadził miasto do zniszczenia miasta i zamku.

Od XVI wieku na terenie Będzina istniała gmina żydowska, której ślady pozostały do dzisiaj. W nocy z 8 na 9 września 1939 roku Niemcy podpalili synagogę z modlącymi się w jej wnętrzach Żydami, a w 1942 roku na terenie miasta powstało getto dla 30000 osób.

Najciekawsze atrakcje Będzina

Będzin może pochwalić się kilkoma ciekawymi atrakcjami, do których z pewnością można zaliczyć Zamek Królewski, Pałac Mieroszewskich, mury obronne, czy miejsca związane z obecnością ludności żydowskiej.

Mury obronne w Będzinie

Mury obronne w Będzinie powstały w drugiej połowie XIV wieku, a ich długość wynosiła około 1000 metrów. W XVIII i XIX wieku z powodu rozwoju broni i taktyki na polu walki obwarowania straciły na znaczeniu. Część z nich rozebrano, a część zostało wpasowane w miejską zabudowę. Do czasów współczesnych przetrwało ponad 200 metrów w kilku fragmentach koło zamku i w południowo-wschodniej części obwarowań. Wysokość murów wynosiła około 8 metrów, a w ich linii znajdowały się baszty położone co około 50 do 60 metrów. Miasto posiadało dwie bramy miejskie, od zachodu znajdowała się brama Bytomska, zwana Wrocławską i Czeladzką, a po stronie wschodniej brama Sławkowska zwana Krakowską. Mury, które pozostały do czasów współczesnych w ostatnich latach przeszły rewitalizację oraz rekonstrukcję. Najlepiej wyeksponowany jest fragment na rogu ulic Zawale i Modrzejowskiej. Będzin włączam do projektu “Miasta stojące murem”.

Zamek Królewski w Będzinie

Zamek Królewski w Będzinie powstał w XIII wieku za sprawą Kazimierza Wielkiego w miejscu wcześniejszego grodu. W 1588 roku więziono tam cesarza rzymskiego i króla niemieckiego Maksymiliana Habsburga, który został złapany po bitwie pod Byczyną. W XVII wieku pożar, a później najazd wojsk szwedzkich doprowadził do zniszczenia zamku. W XIX i XX wieku zamek odbudowywano, a ostatnia odbudowa z lat pięćdziesiątych XX wieku nadała mu dzisiejszy wygląd.

Do warowni prowadzi brama, a w jej wnętrzu znajduje się muzeum, które można zwiedzać. Bilet normalny kosztuje 18 zł, a wieża płatna jest dodatkowo 6 zł. Pełny cennik znajdziecie na stronie obiektu, warto dodać, że jeśli planujecie zwiedzić Pałac Mieroszewskich to łączony bilet jest tańszy o 5 zł.

Pałac Mieroszewskich w Będzinie

Pałac Mieroszewskich w Będzinie położony jest nieopodal Zamku Królewskiego. Obecnie znajduje się w nim muzeum, a obiekt otoczony jest przez park. Pałac powstał w 1702 roku w stylu barokowo-klasycystycznym. Bilet normalny kosztuje 13 zł, a pełny cennik znajdziecie na stronie obiektu.

Kościół św. Trójcy w Będzinie

Kościół św. Trójcy w Będzinie położony jest nieopodal wzgórza zamkowego. Zbudowano go w XIV wieku w stylu gotyckim na polecenie Kazimierza Wielkiego. W 1560 roku przejęli go bracia polscy z Ogrodzieńca i przekształcili w zbór. Kilka lat później świątynia wróciła w ręce katolików w stanie zdewastowanym.

Kościół cmentarny św. Tomasza w Będzinie 

Kościół cmentarny św. Tomasza w Będzinie położony jest na wschód od zamku. Zbudowano go w XVIII wieku. Wcześniej w jego miejscu znajdowała się drewniana kaplica.

Podziemia będzińskie

Bardzo ciekawym miejscem są podziemia będzińskie, które dostępne są po wcześniejszym umówieniu się. Położone są w pobliżu kościoła św. Trójcy przy ulicy Kołłątaja. Według informacji na stronie aktualnie trwają tam prace konserwacyjne. Podziemia są nieukończonym schronem przeciwlotniczym.

Cmentarz żydowski w Będzinie

Cmentarz żydowski w Będzinie położony jest po północnej stronie wzgórza zamkowego, a wejść na niego można od ulicy Podzamcze. Kirkut powstał na przełomie XVIII i XIX wieku.

Pozostałości Żydów w Będzinie

W Będzinie do czasów współczesnych dostrzec można pozostałości obecności społeczności żydowskiej. Do takich miejsc należy z pewnością należy wspomniany wcześniej cmentarz żydowski, ale także Synagoga Mizrachi z XIX wieku w podziemiach kamienicy przy Potockiego 3 i dom modlitwy Cukiermana przy Al. Kołłątaja 24. Są to miejsca, do których można wejść po wcześniejszym umówieniu się.

Gdzie nocować w Będzinie?

Będzin jest niewielkim miastem, ale oferuje bazę noclegową. Na poniższej mapce z pewnością znajdziecie ciekawy nocleg.

Będąc w Będzinie warto pospacerować sobie po centrum miasta. Niektóre kamienice robią wrażenie, a w wielu miejscach zobaczyć można pamiątkowe tablice. Ja wiem, że w przyszłości odwiedzę miejsca poświęcone Żydom, a także podziemia.