Żory położone są na Górnym Śląsku. Pomimo tego, że byłem w nich wielokrotnie (szczególnie przejazdem) to nigdy w życiu nie powiedziałbym, że znajduje się tam aż 400 metrów murów obronnych, a ja włączam to miasto do projektu “Miasta stojące murem”. Cieszę się, że wciąż mogę odkrywać w mojej okolicy tak ciekawe miejsca. Zapraszam Was do lektury przewodnika po Żorach (śląskie).

Co zobaczyć w Żorach?

Prywatnie mieszkam w Gliwicach, a do Żor samochodem dojadę w mniej niż 30 minut. Kiedyś nawet miałem rodzinę w tym mieście, a jadąc w Beskidy przejeżdżałem przez Żory wielokrotnie. Z wyglądu zawsze było to dla mnie miasto blokowisk i nie zdawałem sobie sprawy, że Żory mają ładny rynek i stare miasto, które otoczone jest przez około 400 metrów średniowiecznych murów obronnych. Nie ukrywam, że trochę mnie ta informacja zszokowała (oczywiście w pozytywnym sensie).

Booking.com

Żory najważniejsze informacje

Historia Żor sięga 1258 roku, gdy pojawiła się pierwsza wzmianka o nich. Aczkolwiek tereny obecnego miasta były już zamieszkane przed X wiekiem. Prawa miejskie przyznano w 1272 roku. W swojej historii Żory wielokrotnie przechodziły z rąk do rąk. Było we władaniu Księstwa Raciborskiego, później Przemyślidów, następnie Habsburgów, a w XVIII wieku państwa pruskiego. Miasto w swojej historii było wielokrotnie najeżdżane przez husytów, Węgrów i Polaków. Po pierwszej wojnie światowej Żory brały udział w trzech powstaniach śląskich. W 1921 roku w wyniku przeprowadzonego plebiscytu mieszkańcy opowiedzieli się za przynależnością do Niemiec, ale w rezultacie III powstania śląskiego ostatecznie znalazło się w granicach Polski. Od momentu wybuchu II wojny światowej Żory znalazły się w granicy Niemiec, natomiast w 1945 roku zostało wyzwolone. Niestety aż 80% zabudowy miejskiej zostało zniszczone.

Najciekawsze atrakcje w Żorach

Mury obronne w Żorach

W Żorach znajduje się około 400 metrów murów obronnych, co stanowi ⅓ pierwotnego obwarowania miasta. Ich budowa rozpoczęła się najprawdopodobniej w XIII, a zakończyła w XIV wieku. Wysokość murów dochodziła do 8 metrów, a ich grubość dochodziła do 1,5 metra. Co ciekawe mury obronne nie posiadały żadnych baszt, jak to miało miejsce w innych miastach. Warto dodać, że obwarowania posiadały również fosę o głębokości do 4,5 metra i szerokości 9-18 metrów. Do Żor prowadziły dwie bramy miejskie Górna (na zachodzie) i Dolna (na wschodzie). Do dzisiaj nie przetrwała żadna z nich, natomiast we wschodniej części Żor można zobaczyć zrekonstruowaną bramę Dolną. Najlepiej eksponowany fragment murów znajduje się przy ulicy Ogrodowej. Spory fragment znajduje się w północnej części starego miasta wzdłuż cmentarza (nieopodal kościoła św. Filipa i Jakuba). Pojedyncze fragmenty można również dojrzeć między domami przy skrzyżowaniu Łytkowskiego z Bramkową oraz wzdłuż Garncarskiej (na tyłach domów). Przy ulicy Murarskiej znajduje się kilka niskich kamieniczek, które zbudowane są z cegieł pochodzących z rozebranych murów obronnych.

Rynek w Żorach

Rynek w Żorach jest dosyć spory i ma wymiary ponad 100 metrów na około 75 metrów. Oprócz współczesnej zabudowy znajduje się na nim kilka kamienic z XIX wieku. Na rynku nie ma klasycznego ratusza.

Kościół Świętych Apostołów Filipa i Jakuba

Kościół Świętych Apostołów Filipa i Jakuba położony jest na północ od rynku przy skrzyżowaniu Klimka i Garncarskiej. Budowę kościoła rozpoczęto najprawdopodobniej pod koniec XII wieku. Po powstaniu kościół wielokrotnie ulegał pożarom, z których najtragiczniejszy w skutkach miał miejsce w 1661 roku, gdy świątynia została znacznie zniszczona łącznie ze sklepieniem. Niestety podczas II wojny światowej wycofujący się Niemcy wysadzili świątynie, co zrujnowało kościół doszczętnie.

Pałac w Baranowicach

W dzielnicy Baranowice znajduje się zabytkowy pałac z XVII wieku. Od lat dziewięćdziesiątych XX wieku zaczął popadać w ruinę, ale będąc tam w maju 2021 roku przez bramę widziałem, że trwa remont. Mam nadzieję, że uda się to miejsce uratować.

Muzeum Ognia w Żorach

Przejeżdżając przez Żory drogą 81 można dostrzec charakterystyczny budynek, w którym znajduje się Muzeum Ognia. Muzeum ma kształt płomienia, a w środku znajduje się ciekawa wystawa. Więcej przeczytacie na zaprzyjaźnionym blogu Places2visit.

Jak widzicie Żory niby takie niepozorne, ale są całkiem fajnym miastem. Warto pospacerować sobie uliczkami miasta, ponieważ jest ono bardzo ciekawe.