Grodków położony jest w województwie opolskim na zachód od Opola. Odwiedziłem go, ponieważ znajduje się tam sporo murów obronnych, dlatego też miasto włączyłem do projektu “Miasta stojące murem”. Zapraszam Was do lektury przewodnika po atrakcjach Grodkowa.

Grodków co zobaczyć?

Grodków odwiedziłem w maju 2022 podczas podróży po województwie dolnośląskim. Zwiedziłem wówczas Bystrzycę Kłodzką, Świebodzice, Strzegom i Ziębice. Miasto urzekło mnie ciekawym rynkiem oraz spokojem, który zaobserwowałem podczas zwiedzania.

Booking.com

Najważniejsze informacje o Grodkowie

Historia Grodkowa sięga 1234 roku, gdy zostały założone dwie wsie Stary i Nowy Grodków. Wiadomo na pewno, że wcześniej na tym terenie istniała jakaś osada, ponieważ podczas wykopalisk archeologicznych odnaleziono ślady palenisk oraz inne artefakty. Prawa miejskie zostały nadane w 1268 roku, a po 10 latach zrobiono to ponownie lokując miasto na prawie średzkim.

Grodków funkcjonował jako lokalny ośrodek rzemieślniczy, ale podczas swojego istnienia nie miał zbyt wiele szczęścia. Przez stulecia pustoszyły go najazdy husytów (XV wiek), liczne pożary (XV i XVI wiek), wojna trzydziestoletnia (XVII wiek), a później jeszcze wojny napoleońskie, o licznych epidemiach już nie wspominając. Jeden z pożarów w 1449 roku zniszczył miasto doszczętnie. W 1833 roku miał miejsce kolejny, który również nie oszczędził miasta.

W drugiej połowie XIX wieku miasto zaczęło się trochę bardziej rozwijać, a w Grodkowie powstała fabryka papierosów i cygar. Podczas II wojny światowej zabudowa miasta została zniszczona w 60%.

Najciekawsze atrakcje Grodkowa

Mury miejskie w Grodkowie

Budowę murów obronnych rozpoczęto pod koniec XIII wieku, a w XIV wieku zostały podwyższone oraz dobudowano baszty. Miejskie obwarowania były kilkakrotnie niszczone, między innymi po wojnach husyckich, a także w trakcie wojny trzydziestoletniej. Za każdym razem były odnawiane, ostatni raz w latach 1664-1671. Zmiana sztuki wojennej spowodowała, że w XVIII wieku mury zaczęły tracić na znaczeniu i w XIX wieku rozebrano ich część oraz dwie bramy miejskie. Nie znalazłem w żadnych źródłach pierwotnej długości murów obronnych, ale analizując mapę musiały one mieć około 1300 metrów. Do czasów obecnych przetrwało prawdopodobnie minimum 500 metrów.

W linii obwarowań istniało siedem baszt zbudowanych na planie czworokąta, które początkowo były otwarte od strony miasta. W późniejszych latach część z nich zostało zabudowanych. Do miasta prowadziły cztery bramy miejskie Lewińska (wschód), Ziębicka zwana Strzelińską (zachód), Nyska (południe), Wrocławska zwana Brzeską (północ). W XV wieku do istniejących bram dobudowano przedbramia w formie szyi, a najdłuższe około 40 metrowe posiadała Brama Nyska, pozostałe miały przedbramia miały długości 20-25 metrów. Do czasów obecnych oprócz murów przetrwały wieże bram Lewińskiej i Ziębickiej oraz Baszta Więzienna.

Rynek i ratusz w Grodkowie

Rynek w Grodkowie ma kształt prostokąta o wymiarach około 100 metrów na 110 metrów. Otoczony jest przez zabudowę zarówno z XIX wieku, jak i współczesną. Największą uwagę zwraca natomiast kamienica pod numerem 3, która powstała na przełomie XVI i XVII wieku.

Miejski ratusz w stylu klasycystycznym pochodzi z XIX wieku, ale gotycko-renesansowa wieża o wysokości 51 metrów powstała w XVI wieku. Według legendy z podziemi ratusza na zewnątrz miasta prowadzi tunel, którym mogli ewakuować się mieszkańcy.

Kościół św. Michała Archanioła w Grodkowie

Wczesnogotycki kościół św. Michała Archanioła pochodzi z XIII wieku. W trakcie pożaru w połowie XV wieku uległ zniszczeniu, ale odbudowano go. Najstarszą częścią świątyni jest prezbiterium, które powstało w XIII wieku. Wieża ma 70 metrów wysokości.

Ruiny kościoła ewangelickiego w Grodkowie

Kościół ewangelicki zbudowano w XIX wieku w stylu neoromańskim. Jeszcze kilka lat po II wojnie światowej odbywały się tam nabożeństwa, których później zaprzestano. Obecnie świątynia jest ruiną.

Wiatrak typu holenderskiego

Przy ulicy Krakowskiej położony jest wiatrak typu holenderskiego z przełomu XVIII i XIX wieku. Obecnie obiekt jest remontowany.

Wieża ciśnień

Będąc w okolicy warto również zwrócić uwagę na wieżę ciśnień, zbudowaną w latach 1925-1926, która z zewnątrz prezentuje się niesamowicie.

W Grodkowie urodził się Józef Elsner, nauczyciel Fryderyka Chopina. Przy ulicy jego imienia znajduje się dom, w którym mieszkał.

W 1241 roku pod Legnicą miała miejsce bitwa, w której brali udział Tatarzy. Po walkach wojska mongolskie skierowały się w stronę Węgier, przy okazji plądrując miasteczka, które napotkały na swojej drodze. Według legendy Tatarzy mieli uprowadzić niewiastę z Grodkowa, w której zakochał się ich przywódca Hingu. W okolicy miasta powstała nawet kamienna wieża, w której wspomniany Hingu mieszkał. Zazdrosne Tatarki otruły kobietę, ale przypłaciły to życiem, ponieważ w akcie zemsty przywódca postanowił spalić wszystkie kobiety. Jakiś czas później jego ludzie wysadzili w powietrze kamienną wieżę, w której nocował grzebiąc go pod gruzami.

Grodków choć niewielki jest ciekawym miasteczkiem. Warto przespacerować się jego ulicami, ponieważ miasto ma swój klimat.