Ziębice to miasteczko w województwie dolnośląskim położone niedaleko Paczkowa i Ząbkowic Śląskich. Odwiedziłem je z powodu pozostałości murów obronnych i dołączyłem do projektu “Miasta stojące murem”. Ziębice są bardzo ciekawe i jeśli nie mieliście okazji ich odwiedzić, to warto tam zajrzeć przy okazji przejazdu przez okolicę. Zapraszam Was do przewodnika po Ziębicach.

Co zobaczyć w Ziębicach?

Ziębice odwiedziłem w maju 2022 roku podczas zwiedzania Dolnego Śląska. Zobaczyłem wówczas jeszcze Bystrzycę Kłodzką, Strzegom, Świebodzice i Grodków. Miasto posiada wiele ciekawych obiektów, a moim celem były mury obronne, których trochę zachowało się w miasteczku.

Ziębice najciekawsze informacje

Pierwsza wzmianka o Ziębicach pochodzi z 1234 roku, a miasto było wówczas osadą targową. W 1241 roku zostało zniszczone przez Tatarów. Prawa miejskie zostały nadane około 1250 roku przez księcia Henryka III Białego. Pod koniec XIII wieku w mieście powstał zamek książęcy, który nie przetrwał do czasów współczesnych. Mieścił się tam, gdzie obecnie znajduje się szkoła podstawowa nr 4 przy Zamkowej. Zburzono go pod koniec XV wieku, a pozostałości były widoczne jeszcze na początku XIX wieku.

W XIII i XIV wieku w Ziębicach rozwinęło się rzemieślnictwo, działali tam tkacze, bednarze i piwowarzy. Produkcja piwa rozwinęła się szczególnie w XVII wieku, gdy w mieście oprócz produkcji złotego trunku również uprawiano chmiel. W XIX wieku miasto rozwijało się dzięki przemysłowi, gdyż powstała fabryka chemiczna, zakłady ceramiczne oraz połączenia kolejowe z okolicznymi miastami.

Booking.com

Najciekawsze atrakcje w Ziębicach

Mury obronne w Ziębicach

Miejscowe mury obronne powstały na przełomie XIII i XIV wieku. Nie znalazłem dokładnej długości pierwotnych obwarowań, ale z pewnością przekraczały 1800 metrów (pomiary na Google Maps). Obecnie przetrwało jakieś 300-400 metrów, ale mury są znacznie obniżone i wielu miejscach ukryte.

W 1428 roku podczas najazdu husytów mury miejskie zostały w dużym stopniu uszkodzone, a w późniejszych latach były przebudowywane. Ostatnia renowacja została przeprowadzona na początku XVI wieku. Pod koniec XVIII wieku zasypano fosę, a w jej miejscu utworzono ogrody. Rozbiórkę murów rozpoczęto w 1819 i trwała ona do połowy stulecia.

Wysokość murów obronnych wynosiła od 8 do 10 metrów, a grubość dochodziła do 180 centymetrów. Co 17 do 19 metrów w obwarowaniach znajdowały się półokrągłe baszty, co jest ciekawym rozwiązaniem, ponieważ w regionie odległość między basztami zazwyczaj była dwa razy większa. Mury obronne otoczone były fosą, a pod koniec XIV wieku utworzono drugą.

Do Ziębic prowadziło aż pięć bram miejskich Nyska (wschód), Zamkowa (północ), Wrocławska (zachód), furta Tkacka zwana Młyńską oraz Paczkowska (południe). Ostatnia z nich przetrwała do dzisiaj.

Jeśli chcielibyście zobaczyć pozostałości murów, to znajdziecie je we wschodniej i południowo-wschodniej części starego miasta. Niestety są one bardzo obniżone. Brama Paczkowska z XIII wieku mieści się przy ulicy Grunwaldzkiej.

Rynek i ratusz w Ziębicach

Ziębicki rynek jest dużym placem o wymiarach około 150 metrów na ponad 80 metrów, z tym że ponad połowę zajmuje ratusz z przyległymi zabudowaniami, a część placu przeznaczona jest na skwer z alejkami. Rynek otoczony jest wieloma kamienicami, z których najstarsze powstały w XVI wieku. Warto również zwrócić uwagę na dom pod adresem 31 z 1600  roku (przebudowany na początku XVIII wieku), gdzie mieścił się dom opatów cysterskich z Henrykowa.

Bazylika św. Jerzego Męczennika i Sanktuarium Męki Pańskiej

Bazylika św. Jerzego Męczennika i Sanktuarium Męki Pańskiej jest bardzo ciekawą świątynią o dwunawowej konstrukcji. Najstarszą częścią jest zachodni korpus zbudowany w 1270 roku, a podczas jego renowacji w XIX wieku odkryto pozostałości romańskie pozostałości z pierwszej połowy XIII wieku. Bardzo charakterystyczne są romańsko-gotyckie portale kościoła.

We wnętrzu świątyni znajduje się krucyfiks z XV wieku, rzeźba Matki Boskiej z Dzieciątkiem z tego samego okresu, a także sakramentarium również z XV wieku. Z tych samych czasów pochodzą freski, a polichromia przedstawiająca scenami Pasji Chrystusa pochodzą z 1530 roku. Warto również wspomnieć o pozostałościach gotyckiego ołtarza z XVI wieku i późnogotyckiego z XVII wieku. We wnętrzach zobaczyć można również ambonę z 1595 roku i barokowy ołtarz z początku XVIII wieku.

Stojąca obok kolumna maryjna powstała pod koniec XVII wieku.

Dawny kościół ewangelicki

We wschodniej części starego miasta przy murach miejskich przy ulicy Kościuszki położony jest dawny kościół ewangelicki z końca XVIII wieku. Obecnie funkcjonuje w nim hala sportowa. Wcześniej w tym miejscu mieścił się zameczek książęcy z XV wieku.

Kościół św. Piotra i Pawła i dawny zespół klasztorny Krzyżowców

Przy ulicy Kolejowej w Ziębicach znajduje się barokowy kościół św. Piotra i Pawła, zbudowany w pierwszej połowie XVIII wieku w miejscu dawnej kaplicy szpitalnej zakonu Krzyżowców z Czerwoną Gwiazdą.

Obok świątyni mieszczą się zabudowania dawnego klasztoru wspomnianych Krzyżowców, w których obecnie jest szpital. Po kasacie całego zakonu w 1810 kościół służył jako magazyn.

Synagoga w Ziębicach

Przy ulicy Wąskiej 11 znajduje się dawna synagoga, którą zbudowano w latach 1844-1845. Powstała w stylu angielskiego neogotyku, który jest bardzo rzadkim zjawiskiem w Polsce. Działała do lat trzydziestych XX wieku. Po wojnie ponownie pełniła funkcję miejsca kultu aż do roku 1968.

W Ziębicach istnieje szlak Śladem Ziębickich Żydów.

Dawna szkoła parafialna w Ziębicach

Naprzeciwko kościoła św. Jerzego Męczennika przy ulicy Gacka stoi dom mieszkalny w stylu renesansowym z 1565 roku (przebudowany w XVIII wieku).

Dawny browar w Ziębicach

Przy ulicy Browarnej mieści się dawny budynek browaru z pierwszej połowy XIX wieku. Jako browar działał do roku 1997 i od tego czasu niszczeje. Obecnie budynek jest częściowo zawalony, a wejście do środka grozi śmiercią.

Kaplica Bożego Ciała w Ziębicach

Na terenie szkoły podstawowej nr 4 przy Zamkowej znajduje się barokowa kaplica Bożego Ciała zbudowana w 1738 roku. Wcześniej w tym miejscu znajdował się zamek książęcy zburzony pod koniec XV wieku.

Kościół Najświętszej Maryi Panny Matki Miłosierdzia

Kościół Najświętszej Maryi Panny Matki Miłosierdzia mieści się przy Klasztornej. Zbudowano go w 1891 roku. Obecnie świątynia ma charakter rzymskokatolicki, ale powstała jako ewangelicko-luterańska.

Orzeł Piastowski w Parku Miejskim w Ziębicach

Na południowy-wschód od starego miasta położony jest Park Miejski, do którego warto się przespacerować. Największą atrakcją, która się tam znajduje jest Orzeł Piastowski położony na niewielkim wzniesieniu. Ma 8 metrów wysokości i 10 metrów rozpiętości skrzydeł i jest największą ceramiczną figurą orła w Europie. Powstał z okazji 1000 lecia Państwa Polskiego, a jego twórcą był Tadeusz Teller. We Wrocławiu przy Gajowickiej mieści się jego mniejsza kopia.

Wampir z Ziębic

Ziębice mają również swoje ciemne strony. Ponad 100 lat temu w mieście mieszkał Karl Denke, który znany jest jako wampir z Ziębic. Przypisuje mu się kanibalizm oraz zamordowanie ponad 40 osób, ale dokładna liczba ofiar nie jest znana. Swoje ofiary głównie bezdomnych, prostytutki i żebraków przerabiał na peklowane mięso, które sprzedawał później we Wrocławiu. Dom, w którym dokonywał zabójstw stoi do dzisiaj przy Stawowej i jest zamieszkały. Na posesji podobno jeszcze w latach siedemdziesiątych XX wieku znajdowano ludzkie szczątki.

Ziębice są ciekawym miasteczkiem, powiedziałbym, że troszeczkę zaniedbanym, ponieważ wiele pięknych kamienic powinno być wyremontowanych. Niemniej bardzo polecam Wam zwiedzenie miasta, jeśli będziecie w okolicy, ponieważ mimo wszystko miasto ma wiele do zaoferowania.